16 aprel künü Qırımtatar milliy areket veteranları, Mustafa Cemilevniñ tuvğanları, dostları, safdaşları, qırımtatar cemaat teşkilãtlarnıñ vekilleri Milliy Meclis ofisini ziyaret ettiler. Mında dostluq muhitinde Omsk protsessiniñ 36 yıllığı qayd etildi.
Mustafa Cemilevniñ musafirleri arasında ağası Asan Cemilev, tataları Vasviye Hairova ve Gulizar Abdullayeva ediler.
Qırımtatar Milliy Meclis reisini onıñ milliy areket safdaşları da ziyaret ettiler: Zampira Asanova, Veciye Kaşka, Ayder Zeytullayev, Remzi Ablayev, Ediye Cemileva, Arsen Alçikov, Rolan İslãmov, Mambet Useinov, Saliha Seydametova, Velor Saranayev, Zodiye Saliyeva, Sinaver Kadırov, Zevcet Kurtumer, Ali HAmzin, Kurtseit Abdullayev, FAdime Şerfe Mamabetova, Ferasultan Muradosıova, Zarema Halikova, Riza Şevkiyev, Uriye Edemova ve digerleri.
Er yıl körüşüv iştirakçileri Milliy Meclis reisi, belli huquqqoruyıcı ukraina halq deputatı Mustafa Cemilevniñ tarihke kirgen mahkeme protsesslerinden birisi aqqında hatıralarınen paylaşalar.
Belli olğanı kibi, 1976 senesi sovet rejimi tarafından açılmasına teşebbüs kösterilgen mahkeme işi bir künde kimsege belli olmağan şeerni zulum ve merhametniñ dünyaca meşür dava meydanına çevirdi. Bir taraftan sovet devletinde demokratik küçlerini temsil etken Mustafa Cemilev , diger taraftan ise sovet imperiyasınıñ insanğa nefret etici ideologiyasını temsil etken küçler biri birine qarşı turdılar.
Körüşüv iştirakçileri 1976 senesi aprel ayında açlıqnı ilãn etken Mustafa Cemilevniñ alını hatırlağanda köz yaşlarını gizlemediler. ‘Qırımtatar halqı öyle lideri, onıñ cesürligi, halqınıñ haqları oğrunda metanetinen ğururlanamız,’-qayd ettiler qırımtatar milliy areket veteranları.
Vasfiye Hairova, Veciye Kaşka, Remzi Ablayev mahkeme işi boyunca meraqlı malümatlarnen paylaştılar. Mustafa Cemilevniñ ağası Asan Cemilev Omsk protsessine akademik Saharov ve ömürarqadaşı Yelena Bonnerni kelgenini hatırladı.
Mustafa Cemilev, Omsk işiniñ 36 yıllığı munasebetinen toplanğanlar arqadaşarına minnetdarlıq bildirip, apste bulunğan vaqıtta halqnıñ, qırımtatar milliy areket veteranlarınıñ destegi oña yaşamağa ve küreşini devam etmege yardım etkenini qayd etti.
Malümat içün: 1976 senesi Omsk protsessi SSSRde huquqqoruyıcı areketler iştirakçisi boyunca eñ belli mahkeme işlerinden biri edi. Mezkür protsess daa bir kere totalitar devirniñ qattı aqiqatını numayış etti. O vaqıtta belli huquqqoruyıcılar ve dissidentler qırımtatar haqlarınıñ qorçalayıcısı-Mustafa Cemilevniñ tarafını tuttılar, olarnıñ arasında: Pötr Grigorenko, Andrey Saharov, rusiye yazıcıları Lev Kopelev, Lidiya Çukovskaya, Aleksandr Galiç, belli alman yazıcıları Genrih Bel, Karl Ameri. Çetelde Mustafa ağanıñ ömürini saqlaması ve qoruması boyunca keniş kampaniya teşkil etildi, SSSRde qırımtatarlar ve olarnıñ lideri aqqında malümatlar toqtamayıp bastırıla edi.
Akimiyet açlıq ve Omsk mahkeme işinen bağlı vaqialar qırımtatar meselesini bütün dünyağa cayratacağını aqlına bile ketirmey edi. Bir çoq çetel radiostantsıyalar reportajlarında M.Cemilevniñ açlığı aqqında hatırlata, elbette açlıqnıñ sebeplerini, qırımtatar meselesi SSSRde çezilmegeni, olarnı nasıl sürgün etilgeni ve bu halq neni talap etkenini muzakere ete ediler.
Omsk protsessi halqnıñ ruhiy küç, öz ğayelerniñ adaletligine sabit iman temsili olğandır. Mezkür mahkeme işi ayrı bir şahs öz sağlıq ve atta yaşayışını telüke astına qoyıp, ideologik mevamlarına qarşı çıqmaq mümkün olğanıñ güzel bir örnegidir.