Qırımtatarlarnı şaşırtqan nevbetteki haberden soñ, dejavü duyğusı peyda ola: Qırımda “alternativ” müftiyat teşkil ettiler ve oña “Qırım müsülmanlarınıñ merkeziy diniy idaresi – Tavriya müftiyatı”. Akimiyet ve bazı erbaplar kene de muqaddes dinge qollarını uzatmağa tırıştılar. Yañı qurumnıñ maqsadı – Qırım müsülmanlarınıñ añında Qırım müsülmanları diniy idaresini deñiştirmek, onı zayıflaştırmaq ve bu vastanen qırımtatarlarnı bölmek. Lâkin, bunı yapamazlar. Yañı qurumnıñ “müftisi” olaraq Ruslan Seytvaliyev saylanıldı, bundan evel Qırım müsülmanları diniy merkeziniñ (QMDM) reisiniñ muavini vazifesinde buluna edi. QMDM – öz vaqtında “alternativ müftiyat” dep, adlandırılğan ediler, çünki Qırım müsülmanları diniy idaresiniñ (QMDİ) muhalefeti ediler. Yañı müftiyatnıñ qurulmasında Rusiye müsülmanlarınıñ merkeziy diniy idaresiniñ yolbaşçısı müfti Talgat Tacuddin qol tuttı.
Qurumnıñ adı bile qırımtatarlarnıñ añlamlarına zıt kele – “Tavriya” sözü – Yekaterina zamanlarınıñ akssedası olıp, halqımıznıñ hoş duyğularını coştırmay. Bilgenimiz kibi, qırımtatarlar Qırım müsülmanlarınıñ çoqluğını teşkil eteler. Kim içün bu idare quruldı?
Cevap özü ortağa çıqa, em de bu saada tecribelimiz. Farqlı yılları alternativ müftiyatlarınen tanış olğan edik: Ukraina müsülmanları diniy idaresi de bar edi, Qırım müsülmanları diniy merkezi de. Bu teşkilâtlarnı “habaşizm” islam yonelişiniñ tarafdarı Ahmed Tamimnen bağlaylar. Onıñ içün Qırım müsülmanları diniy merkezi adını deñiştirip, aynı maiyetinde qaldı. Yanukoviç vaqıtlarında ve onıñ qol tutuvı ile özüni “Ukraina müsülmanlarınıñ müftisi” olaraq saya edi. “Tavriya müftiyatınıñ” teşkil etilmesi de aqıllarnı qarıştırıp, onıñ müsülmanlar içün “merkeziy” qurum olğanı aqqında fikirni pekitmek içün yapılğandır. Lâkin, aytqanımız kibi, bunı endi başımızdan keçirgen edik. Ve böyle kibi teşkilâtlarğa, olarğa qol tutqan akimiyetke çoqtan añlamaq kerek ki, qırımtatarlarnıñ añına tesir etmek pek ağırdır. Şimdi yanlarında olğan tarafdarlardan da ziyade elde etip olamazlar.
Qırım müsülmanları diniy idaresinden de aynı fikirdeler.
“20 yıl devamında qırımatatar halqını bölmege tırışa ediler. Onıñ içün buna alıştıq, er şey keçecegini de bilemiz. Halqımız ikmetli, çeşit türlü “Tavriya müftiyatlarına” aldanmaz”, — dedi Qırım müftisiniñ muavini Ayder İsmailov.
Hatırlayıq ki, çeşit türlü “alternativ” müftiyatlardan ğayrı, qırımtatarlarnı diger diniy yonelişlerinıñ tarafdarları da bölmege tırışa ediler – halq arasında “vahabitler” olaraq belli “salafitler”, “Hizb ut-Tahrir” islam siyasiy firqasınıñ azaları. Doğrusını aytsaq, bayağı zarar ketirdiler. Amma köremiz ki, bir milletke aitlik dinge farqlı başışlarını yeñdi. Bu ağır zamanda halqımız farqlı din yonelişleriniñ tarafdarları olğan vatandaşlarını çette qaldırmadı. Ve kerek olsa, ebet, er bir vatandaşını qorçalamq içün, ayaqqa turar, din yonelişine baqmadan.
