Soñki vaqıtta qırımtatar toyları aqqında çoq munaqaşalar keçe, elbette halqımıznıñ ileride tuvğan tili, milliy özgünligi, urf-adetlerini saqlanuvı ve nasıl ketişatta inkişaf olacağı epimizni raatsız ete, toylarda elbet bu çerçivege kire.
Qırımğa qaytqan soñ, toylarnı restoranlarda keçirmek, unutılğan qına gecesi, kiyevniñ traş gecelerini yañıdan canlandıruvnen beraber, avropa nikâh tedbirlerinden bazı zemaneviy merasimlernide toy terkibine kirsetmek mot oldı. Elbette restoran toyları zengin banket zallarında tantanalı bir müitte, kün evel azırlanğan programmanen belli bir yarı-resmiy seviyede teşkil oluna, amma doğrusını aytqanda resmiy sıñırsız, evelkisi kibi ziy-çuvnen keçken azbar toyları şırnıqlı, göñülge yaqın bir milliy müitte keçe…
Sentâbr ayınıñ 18-inde İsa ve Zoriye qardaşlarımıznıñ kence oğlı Suleyman göñül qoyğan yaresi Zeyneb qıznen nikâhtan keçti.
Aq-Meçit (Çernomorskiy) bölgesiniñ sürgünlikten soñ yer yüzünden silingen Qırğız-Qazaq ve Ayip köylerine yanaşa olğan Kirovo qasabasında keçken bu toy gecesi — ecdatları Kezlev tarafınıñ köylerinden olğan nesilniñ em de Özbekistanda Fergana vadiinde yaşağan soy-sop, qudabiliş, dost-aqrabalarnıñ körüşüvine çevirildi. AZBAR TOYUNA NE YETSİN?! Toyğa qasabanıñ bütün cemaatı ve Qırımnıñ er köşesinden tuvğanlar qoranta-qoranta çağırılğan… Qazanlar qaynay, qazançılar, qonaqbay — ayaqçılar hızmette…
Çalğıcılar tınmay «Hoşkeldi avası»nen musafirlerni qarşılay. Er kes quçaqlaşıp biri-birinen körüşe, al-eval soraşa. Ayaq astı oralaşıp ve oynaqlap bala-çağa cuvuruşa, çalğıcılar biraz tınğanda «O kimniñ qızı, o kimniñ oğlı?» — dep, tize-alalar birevni-birevge lâyıqlaylar. Toy başlana, hayırlav sözleri aytıla, kiyevniñ tataları milliy urba kiyip toynı açalar… oyun-külki, şaqa, birde-bir aradan ketkenler asretli sözlernen elbette añıla ve eñ müimi — bu toynıñ saibi TUVĞAN TİLİMİZ edi. Göñlümiz coşıp, quvançnen kelin-kiyevni oynatıp, yarı gecede Aqmescitke yol aldıq… Bahtlı oluñız yaşlar, ana-babalarıñıznı emegini qadrine yetip, öz toprağımız — vatan Qırımda qorantañız temellensin!
Safure Kacametova
