Quş Qayadan Novıy Svetke açılğan manzara
1. Qırım – bu unikal bir yarımada, onıñ kiçik toprağında birden üç tabiat ve iklim zonası bar: çöller (orta qıtaviy iklim ile), dağlar ve Qırımnıñ cenübiy yalısı (iklim zonası subtropikke yaqındır).
2. Eñ büyük körfez – Aqyar körfezidir. Onıñ uzunlığı 8 km teşkil ete.
3. Qırımnıñ eñ gizli körfezi – Aqyardan 12 km uzaqlığında yerleşken Balıqlava körfezidir. Körfez, Balıqlava dağ-qayaları arasında saqlandı ve deñizden körünmey. Eski zamanlarda yunanlar onı «Sümbolon limpe» dep adlandırdı, bu «Alâmet limanı» demektir.
4. Şimaliy-Qırım kanalı. Onıñ magistral yatağınıñ uzunlığı 402,6 km, keñligi – 150 metrge qadar, terenligi – 7 metrni teşkil ete. Tarqatuv ağınıñ umumiy uzunlığı – bir yarım biñ kilometr.
5. Roman Qoş – Babuğan yaylası ve Qırım dağlarınıñ eñ yüksek töpesi. Onıñ yüksekligi, deñiz seviyesinden üstünden 1545 metrni teşkil ete. Roman Qoş töpesinde siyrek rastkelgen endemik çiçekni – kümüş tüsteki qırımlı edelveysni körmek mümkün.
6. Avropada eñ uzun şeerlerara trolleybus yolu Aqmescitten Yaltağa ketken yol sayıla. Aqmescit ava limanından Yalta avtobus vokzalına qadar ketken trolleybus yolunıñ uzunlığı 95 kilometrni teşkil ete. Birinci nevbet (Aqmescit-Aluşta) 1959 senesi, ekinci nevbet (Aqmescit-Yalta) eki yıldan soñ açıldı.
7. Qırımda buv çeküvinen ilk demiryol Aqyar qamaçavı vaqtında inglizler tarafından quruldı. Yol Balıqlavanı (Aqyar civarındaki inglizlerniñ esas bazasını) ögdeki ücnen – Sapun dağı ve Gasfort dağınen bağladı. Yol uzunlığı tahminen 13 km teşkil etti.
8. Azaq deñizi dünyada eñ say (teren lmağan) deñizdir. Onıñ terenligi 15 metrge qadar yete, orta terenligi ise – 8 metr.
9. Qırımnıñ eñ büyük qobası – Qızıl qoba. Qobanıñ ögrenilgen qısmınıñ uzunlığı 16 kilometrden ziyadedir.
10. Qırımda eñ çoq abide olğan şeer Aqyardır. Qaraman-şeerde 2015-ten ziyade tarih ve medeniyet, bu cümleden antik abidesi bar.