2010 senesiniñ 23 fevral künü Qırımda 1917 senesi noyabr ayında Qırımtatar Milliy Qurultayı tarafından ilân etilgen Qırım Halq Cumhuriyetiniñ reisi, Qırım, Ukraina, Belorusiya, Poloniya ve Litva müsülmanları müftisi, “Ant etkenmen” qırımtatar milliy gimnniñ müellifi Noman Çelebicihannıñ facialı ölüminiñ 92-yıllığına bağışlanğan bir sıra tedbirler keçirildi.
Aqyarda saat 11-de Noman Çelebicihannıñ facialı ölüminiñ 92-yıllığına bağışlanğan miting-rekviyem keçti. Milliy adetine köre, matem mitingi qırımtatar halqınıñ ulu oğlu hatırasına dua oquldı. Duanı Qırım müsülmanlar müftisi Emirali Ablayev keçirdi, ondan soñ “Ant etkenmen” milliy gimni icra etildi.
Miting sabıq Aqyar şeer apishanesi binasınıñ duvarları yanında keçirildi, bu yerde 92 yıl evelsi 1918 senesiniñ 23 fevral künü Noman Çelebicihan vahşiycesine öldürildi.
Mitingni Qırımtatar Milliy Meclis Reisiniñ muavini Refat Çubarov açtı, Noman Çelebicihannıñ qırımtatar halqı tarihına büyük isse qoşqanını qayd etti. “Milliy ğaye içün, onıñ ömürge keçirilüvi içün, ölümni cesür qarşılağan ulu vatandaşımız Noman Çelebicihan qaramanlığınıñ emiyetini ve küçüni unutmamaq kerekmiz”, — dedi R. Çubarov. Mitingde bulunğanlarğa özünden başlap, tilini, adetlerini ögrenmek, er bir vaziyette birlik olmaq tevsiyesinen muracaat etti.
Aqyardaki mitingde Qırım müsülmanları Müftisi Aci Emirali Ablayev, QMC NŞ Reisiniñ birinci muavini Aziz Abdullayev, Milliy Meclis azaları Zair Smedlâyev, Cevdet Qurtumerov, Lemar Yunusov, Ali Hamzin, Fevzi Qubedinov, Ruslan Ennanov, Sadıh tabah, Osman Topalov, Aqyar Regional Meclisniñ reisi Reşat Memetov, Noman Çelebicihannıñ torunı Niyar Muratova, qırımtatar milliy areketniñ veteranları, Qırımtatar Milliy Qurultaynıñ delegatları, “Bizim Qırım” halqara içtimaiy teşkilâtnıñ reisi Abduraman Egiz ve Aqyar regionnıñ sakinleri iştirak ettiler.
Miting-rekviyem iştirakçileri sabıq apishane binasınıñ divarında tiklengen Noman Çelebicihannıñ memorial tahtasına çiçek qoydılar ve öz çıqışlarında ulu vatandaşlarınıñ ömür ve faaliyetiniñ parlaq devirlerini añdılar.
Aynı kün memorial tedbirler Aqmescitteki Kebir-camide dua ile tamamlandılar.
Meclis-inform
Bu kün munasebeti ile episi qırımtatar mekteplerinde, ve qırımtatar tili feni olğan oqutuv müessiselerinde Noman Çelebicihannıñ hatırasını añdılar.
Malümat. Noman Çelebicihan 1885 senesi Or-Qapı uyezdiniñ Büyük-Sonaq köyünde (şimdi Canköy rayonınıñ Melkovodnoye köyü) dünyağa keldi. Tasilini başta yerli mektepte, soñra Kezlev medresesinde aldı. İstanbulda ve Sankt-Peterburgda oqudı. Pek yahşı uquqçı edi, tıbbiyatnı bile edi. 1908 senesi Cafer Seydamet ve faal qırımtatar yaşlarınen yaş türk areketinde iştirak etti. Aynı vaqıtta “Student yaşlar cemiyeti”niñ meydanğa ketirilmesinde iştirak ete edi ve öz halqını kolonial rejiminden qurtarmasına yonelgen siyasiy areketinde faaliyet köstere edi. 1917 senesiniñ mart ayında Qırım müftisi vazifesine ve soñra Qırım Müsülman İcra Komitetiniñ reisi vazifesine tayin etildi. Qırım ükümetiniñ yolbaşçısı olaraq, öz halqı vaziyetiniñ eyileşmesinde ve milliy medeniyetniñ inkişafında büyük ğayret köstere. N. Çelebicihan öz şiirlerini daa gençliginde yazmağa başladı. Büyük ustalıq ve istidatnen yaratılğan lirikası felsefe hususiyetinen ayırılıp tura.
Bir sıra eserlerinde yüksek vatanperverlik duyğuları şereflendirileler. Onıñ “Ant etkenmen!” şiiriniñ sözleri qırımtatar halqınıñ gimni oldı. Onıñ “Çoban qızı” (1912), “Bastırıq” (1913), “Tatarlar yurdu” (1914), “Yolcu ğarip” (1916), “Sarı lâle” (1917) şiirleri teren milliy pafos ve serbestseverliknen ayırılalar. N. Çelebicihannıñ1913 senesi yazılğan “Qarılğaçlar duası” ikâyesi aqqında belli qırımtatar cemaat erbabı Cafer Seydamet böyle ayttı: “Bu eser, qırımtatar edebiyatınıñ ebediy qısımı olaraq, öz emiyetini ve küçüni daima saqlacaq!”.
QHA
Canköy regionda qırımtatar halqınıñ ulu oğlu Noman Çelebicihannıñ facialı ölümine bağışlanğan matem tedbirleri
2010 senesiniñ 23 fevral künü qırımtatar halqınıñ ulu oğlu, 1-ci Qurultaynıñ reisi Noman Çelebicihannıñ facialı ölüminiñ 92-ci yıllığıdır. Bu munasebet ile Canköy şeerinde ve Canköy rayonında matem duaları keçirildiler. Büyük-Sonaq köyünde köy sakinleri, müsülman cemiyeti ve yerli meclis ile körüşüv olıp keçti. Körüşüvde regional meclis reisi, şeer meclis reisi, rayonnıñ baş imamı, regional meclis azaları ve rayonnıñ faal qırımtatar cemaatçılığı iştirak ettiler.
Körüşüvni regional meclis reisi Abduveliyev Enver açtı. Rayonnıñ baş imamı Acı Muzafer ağa Kerimov matem duasını keçirdi. Duadan soñ mündericeli sübet keçirildi, Bikirov A., Abdulhairov E., Kasımov E. ve Büyük-Sonaq köyüniñ faal insanları iştirak ettiler. Yerli müsülman cemiyeti iştirakçilerni cemiyetke yıqılğan köy klubınıñ toprağı berilmesi aqqında vesiqalarnen tanıştırdı, yerli akimiyet ile añlaşuvları aqqında, bu esnasnıñ devam etmesi içün para olmağanı aqqında ayttı. Bu mesele Noman Çelebicihannıñ muzeyi ile de bağlı. Yardım içün Noman Çelebicihannıñ muzeyi yapılması boyunca teşkiliy komitetniñ reisi, Milliy Meclisniñ reis muavini Remzi İlyasovğa muracaat etmek qararı qabul olundı. Teşkiliy komitet azalarnıñ işi boyunca da yekün çekildi
“Saqatlarğa yardım” rayon içtimaiy teşkilâtı ve regional meclis Büyük-Sonaq köyünde Noman Çelebicihan muzeyini, etnografik muzeyini, köy halq esnafcılıqnı ğayrıdan tiklemesini birleştirilüvi boyunca leyhanı taqdim ettiler. Körüşüv iştirakçileri teşkiliy gruppanıñ ilerideki areketleri meselelerini ve qabul olunğan qararlarını ömürge keçirilmesini, taqdim etilgen leyha boyunca meselelerini muzakere ettiler.
Tadbir bitkeninen, Aci muzafer ağa dua oqudı. Delegatsiya Küçük-Alqalı köyüni ziyaret etti. Bu köyde olacaq cami ve medrese binası tamir etile. Delegatsiya yerli mecliske ve onıñ reisine Kokçe Halilge, qurucılar brigadasına ve “Al-Rraid” müsülman teşkilâtına minnetdarlıqlarını bildirdiler.
Canköy regional meclisi