22 iyun künü Qırım müendislik-pedagogika universitetiniñ meclisler zalında Ahmed İhsan Qırımlı adına Birinci edebiy konkusnıñ ğalipleri ve laureatlarınıñ tantanalı taqdirlenüv tedbiri olıp keçti.
Edebiy konkursnıñ teşkilâtçıları – Ankaradaki Qırımtatarlarnıñ medeniyet ve yardımlama derneginiñ merkez ofisi ve “Qırım” cemiyeti. 2010 senesinden başlap, edebiy konkurs er yıl keçirile. Er yıl konkurs nevbetnen şiiriyet ve nesircilik saalarına keçirile. Bu sene şiiriyet yarışı keçirildi, kelecek sene nesir eserleri yarışınıñ keçirilüvi planlaştırıla. Yarışta iştirak etmek içün, eserlerni qırımtatar tilinde latin grafikasınen yazmaq kerek.
Ğaliplerniñ taqdirlenüv tedbirinde Türkiyeden delegatsiya da teşrif buyurdı – Qırımtatarlarnıñ medeniyet ve yardımlaşma dernegi (Ankara ş.) reisiniñ murahhas temsilcisi Tüncer Kalkaynıñ yolbaşçılığında konkurs keçirilüvi boyunca teşkiliy komitetiniñ azaları.
Musafirler arasında Qırımtatar Milliy Meclisniñ Reisi Mustafa Cemilev, Qırım MC Milletlerara munasebetler ve sürgün etilgen vatandaşlarnıñ meseleleri boyunca cumhuriyet komitetiniñ reisi Edem Dudakov, professor, QMPU rektorı Fevzi Yakubov, qırımtatar şairleri ve yazıcıları, cemaat erbapları ve studentler bar edi.
Birinci olıp tedbirniñ musafirleri ve iştirakçilerni Qırımtatar Milliy Meclisniñ reisi Mustafa Cemilev selâmladı ve qırımtatar tiliniñ yayılmasını maqsad etken edebiy tedbirniñ emiyetini qayd etti.
Taqdirlenüv vaqtında Tüncer Kalkay konkurs laureatları ve ğaliplerini doktor Ahmed İhsan Qırımlınıñ adınan hayırladı. Delegatlardan birisi, Türkiyeniñ Qırımtatar medeniyet ve yardımlaşma derneklerniñ birligi reisiniñ uquq sualleri boyunca yardımcısı Namık Kemal Bayar türk derneklerniñ strukturası ve işi aqqında tarif etti. O, qayd etti ki, Qırımtatarlarnıñ medeniyet ve yardımlaşma derneginiñ baş ofisi Ankarada yerleşe, ondan da ğayrı Türkiyede Dernekniñ 18 filialı çalışmaqta. Teşkilât qırımtatar tili ve medeniyetiniñ inkişafı içün Qırımda farqlı tedbriler keçire, qırımtatar icracıları ve kollektivlerniñ gastrollerni teşkil ete, hasta balalarğa yardım ete, nikâh ve sünnet müsülman adetlerni keçire, til kursları ve seminarlarnı aça.
Konkusnıñ jürisi 7 insandan ibaret olıp, 4 ay devamında nominantlarnıñ şiirlerini talil etti. Bu konkurs eki yaş kategoriyasında keçirildi: 12-16 yaş ve 17-29 yaş gruppaları. Konkursta Ukraina, Romaniya, Türkiye, Latviya ve Rusiyeden 109 yaş şair iştirak etti.
Ahmed İhsan Qırımlı adına edebiy konkursnıñ 250 dollarlıq rağbetlendirici mukâfatlarını İbraim Umerov “Sen Qırımnı kördiñmi?” şiiri içün, Dilâra Karaşayeva “Asret” şiiri içün, Türkiyeden Meryem Başqurt “Eki kişi” şiiri içün aldılar. Ondan da ğayrı, rağbetlendirici mukâfatlarnı Rusiyeden Aleksandr Gorâinov “Biz yapmasaq, kim yapar?” şiiri ile ve Litvadan Mariya Glekala “Birinci şiir” eseri ile aldılar. Yazıq ki, başqa ülkelerden iştirakçiler tedbirge kelip olamadılar.
12-16 yaş kategoriyasınıñ laureatları Qırımdan istidatlı balalar oldılar: Esma Seferova “Arzu” şiiri ile, Seytbekir Seydamet “Ana tilinde rep” şiiri içün, Zarema Mustafayeva “Altın küz” şiiri içün, Amethan Murtazayev “dosluq” şiiri içün, Aliye Halilova “Anam” şiiri ile, Tuba Tekin “Vatanım qayda?” şiiri içün aldılar. Bu kategoriyada episi laureatlar 100-er dollar aldılar.
Konkursnıñ baş kategoriyasında (17-29 yaş) mukâfat yerlerini nevbetteki iştirakçiler aldılar: birinci yer – Dilâra İbragimova “Ey, Allahnıñ insanlıqqa muhteşem ediyesi”şiiri içün, ekinci yer – Amet Usmanov “Ornıñ damı” şiiri içün ve üçünci yerni Nayle Ramazanova “Quş” şiirinen qazandı. Episi sertifikatlar aldılar.
Konkursnıñ birinciligini qazanğan Dilâra İbragimova Milliy Meclis reisi Mustafa Cemilevniñ elinden 4 biñ dollar para mukâfatını aldı. Qayd etmek kerek ki, ekinci yerni qazanğanğa – 3 biñ dollar, üçünci yer qazanğanğa 2 biñ dollar mukâfatları berildi.
Malümat. Ahmed İhsan Qırımlı 1920 senesi 23 aprel künü Balıkesir rayonınıñ Mecidiye qasabasında (Türkiye) doğdı.Ahmed İhsan Qırımlınıñ babasınıñ qartbabası Kiram Akseyid Mehmed efendi, Qırım anneksiyasından soñ qırımtatarlarğa basqı başlanğanınen öz ailesini Osmanlı imperatorlığınıñ topraqlarına yollay.
Doktor Qıırmlı “Türk-atlantik añlaşma keñeşi”niñ azasıdır. Bunınen beraber, Ahmet Qırımlı 1999 senesi tesis etilgen “Türk-ukrain dostluq cemyeti”niñ, “Qırım” Cemiyetiniñ, Bulğaristan, Azerbaycan, Qırımnıñ türk halqları federatsiyasınıñ yolbaşçısıdır. 2000 senesi Ahmet İhsan Qırımlı Qırım müendislik-pedagogika universitetiniñ fahriy doktorı unvanını qazandı.
Doktor Qırımlı – 1955 senesi 1 iyul künü resmiy olaraq öz faaliyetini başlağan ve şimdi qırımtatar diasporasınıñ eñ büyük birleşmesi olğan Qırımtatar medeniyet ve yardımlaşma derneginiñ Reisi. Qırımtatar medeniyet ve yardımlaşma derneginiñ 19-ci reisi olıp, dernekniñ başında 1987 senesi 24 oktâbr kününden turğan Ahmet İhsan Qırımlı 33 yıl devamında bu teşkilâtnıñ yolbaşçılığını becere.
Ahmet İhsan Qırımlı bu vazifege turğanınen dernekniñ işi daa da faal oldı. Bu, tek medeniy tedbirler (qırımtatar milliy oyunlar gruppasınıñ işi, Türkiyege Qırımdan mutehassıs oyuncılar ve yırcılarnıñ davet etilmesi) degil, vatandaşlarına yardım, Türkiyede oquğan studentlerge yardım etüv, Qurban-bayram ve Oraza-bayramlarnıñ keçirilüvi, milliy mekteplerge yardım ve daa çoq başqa tedbirler. Şimdi Türkiyeniñ çeşit şeerlerinde Türkiyeniñ çoqsayılı qırımtatar diasporasınıñ temsilcilerini birleştirgen dernekniñ 22 filialı çalışmaqta.
Zarema SERVER