Ağımdaki seneniñ 18 iyun künü qırımtatar halqınıñ aqları qorçalavına çıqışta bulunğan Sovet Birliginiñ printsipial uquqqoruyıcılarından biri, akademik Andrey Saharovnıñ ömür arqadaşı Yelena Bonner bu dünyanı terk etti. Bu munasebet ile iyül 28 künü Aqmescitte milliy areket veteranlarınıñ ofisinde belli uquqqoruyıcınıñ hatırasına bağışlanğan körüşüv keçirildi.
Tedbirde milliy areketniñ veteranları iştirak ettiler: Zampira Asanova, Şefiqa Konsul, Veciye Kaşka, Rollan İslâmov, Remiye Yunusova, Ediye Muradasilova ve digerleri. Olarğa Milliy Meclisniñ tış munasebetler bölüginiñ yolbaşçısı Ali Hamzin ve Ukrain milletçiler kongressi Qırım teşkilâtınıñ reisi Vasiliy Ovçaruk qoşuldılar.
Tedbir iştirakçileri duanen hatırasını añdılar. Ondan soñ musafirler qırımtatar halqınıñ aq-uquqları içün küreşine büyük isse qoşqan uquqqoruyıcı, dissident, publitsist, cemaat erbabı ve onıñ ömür arqadaşı aqqında hatırlavlarınen paylaştılar.
Zampira-hanım Asanova aytqanı kibi, 1976 senesi Omsk protsessi vaqtında köstergen onıñ cesürligi daima qırımtatar halqınıñ hatırasında qalacaq. “Yelena Bonner acayıp insan edi. O, gumanist edi ve halqımızğa qarşı yapılğan öyle aqsızlıqqa dayanıp olamay edi. Olar ömür arqadaşı Andrey Sharov ile Omsk protsessinde iştirak etken soñ, qırımtatar halqınıñ meselelerine diqqat celp etildi. Öyle kibi Y.Bonner bütün asır devamında başqa olmadı ve olmaycaq”, — qayd etti Zampira Asanova ve qoştı: “Onıñ içün biz onıñ hatırasını añmaq kerekmiz”.
Söz ile A.Hamzin de çıqışta bulunıp, Milliy Meclis adından körüşüv iştirakçilerine böyle tedbir keçirgenleri içün teşekkür bildirdi. “Halqımıznıñ eñ ağır vaqıtlarında bizge yardım etken insanlarnıñ adları, ukrain, rus olsun, pek müimdir. Olarnıñ büyük yardımı daima hatıramızda olmaq kerek – A.Saharov, P.Grigorenko, A.Soljenitsın, G.Aleksandrov ve daa çoq insanlar. Milliy areketimiz olarnıñ ğayretleri yardımınen şekillenip, tolerant ve demokratiktir. Ve bu misade bugün yaşlarnı terbiyelemek kerekmiz”, — qayd etti Hamzin.
Malümat içün:
Yelena Georgiyevna Bonner Turkestan ASSR’de doğdı. Babası 1938 senesi qurşunğa tizildi, anası – 8 yılğa lagerlerge qapatıldı, olarnı 1954 senesi aqladılar.
1960-ci seneleri Bonner uquqqoruyıcılarğa qoşula; 1970 senesi dissidentlerden birisiniñ mahkemesinde Andrey Saharov ile tanış ola. 1972 senesi olar evleneler (Saharov ekinci aqayı edi). Aynı senesi KPSS’ten çıqa. 1970-ci seneleri çoqusı dissidentlerniñ taqdirinde iştirak etti, siyasiy mabüslerniñ balalarına yardım fondunı tesis etti, Moskva Helsinki gruppasınıñ tesis vesiqasını imzaladı.
1975 senesi Osloda Nobel mukâfatınıñ berilmesinde aqayınıñ yerine iştirak etti. 1980 senesi Bonner Saharovnen beraber Gorkiyge sürgünlikke kete. Anda 4 yıldan soñ sovet akimiyetini iftira etkeni içün apiske alındı. Soñra çoqusı uquqqoruyıcı teşkilâtlarda iştirak etken edi, Saharov vefat etken soñ, 1987 senesi onıñ adına fondnıñ yolbaşçısı ola. Soñki yılları Amerikada yaşadı.
Elmara MUSTAFA