Ağımdaki yılınıñ 15 mart künü Milliy Meclisniñ siyasetinen razı olmağan oppozitsion birleşmelerniñ yolbaşçıları qırımtatar teatrı binasınıñ ögünde miting keçirdiler, öz memnüniyetsizliklerini köstermek içün, andan Mecliske yol aldılar.
Oppozitsiyada olğanlarnı tek Meclisnen razı olmağanları birleştire. Yaqında ötkerilgen yerli saylavlarnı hatırlasaq bile, köremiz, qırımtatar vaziyeti aqqında tüşüngenlerini aytqanlarına baqmadan, birleşip olamaylar. Em de daa Ukraina prezidentiniñ istegine köre, olardan çoqusı Ukraina Prezidenti yanında Qırımtatar halqı vekilleriniñ keñeşine “birleştirildi”.
Er içitmaiy aktsiyanıñ maqsadı olmalı ve yapılğan areketler bu maqsadğa irişmege yardım etmek kerek. 15 mart künü öyle olğanmı? Ğaliba, yoq. Özüñiz tüşüniñiz, oppozitsion teşkilâtlarnıñ yolbaşçıları öz memnüniyetsizliklerini bildirmege istese ediler, olar, birinciden, Meclis yolbaşçılığınen körüşip, öz pozitsiyasını bildirir ediler, aqlı olğanlarını isbtlar ediler. Amma endi yıllar devamında öyle olmay. Normal añlaşma esnası yerine kütleviy informatsion vastaları ve böyle kibi aktsiyalar yardımınen qırımtatar halqınıñ milliy öz-özüni idare etüv sistemsını diskreditirlemek ıntıluvları yer almaqta.
Oppozitsiyada olğanlar nege qarşı çıqalar? Qurultay ve Meclis evelki kibi qırımtatar halqı meselelerniñ çezilüvinde eñ işlegen qurumları olğanlarına qarşımı? Aqmescitte Cuma Cami qurucılığı suali, niayet, yerinden köçkenine qarşımı? İnsanlar öz topraq uçastkalarnıñ saipleri olıp, öz evlerini qurmaq imkânını alğanlarına qarşımı? Olar degil de, başqaları öz halqınıñ küçük ve büyük meseleriniñ çezilüvine irişkenlerine qarşımı?
“Oppozitsiya”nı areketke ketirgen Meclisnen razı olmağanları degil, çünki bugünge qadar alternativ bir şey teklif etmediler. Birileri bugün başqalarnıñ alğan yerlerine çıqmaq isteyler. Başqaları – Meclisniñ areketlerine qarşı çıqmaq.
Olar sanki qırımtatar halqınıñ Meclisnen razı olmağanını köstermege isteyler, em de insanlarğa ve KİV’ge özüni kene de hatırlatmağa istey ediler. Keçken 2010 senesi devamında böyle ıntıluvlarnı defalarca körgen edik. Prezidentniñ ğayrıdan tizilgen Qırımtatar halqı vekilleriniñ keneşinen körüşüvini hatırlasaq, olur. Soñra yerli saylavlarnıñ neticeleri em oppozitsiyağa, em qalğanlarğa kimge qırımtatar halqı öz menfatlarını temsil etmege işanğanını kösterdi.
Şimdiki aktsiya – aynı şeyni yapmağa ıntıluv. Çoqusı insanlar ne olğanını bilmeyler ya da añlamaylar. Amma piar-aktsiya maqsadına irişemedi. Neticede oppozitsiyağa kene de tek er şeyni qabartıp, özüni inqilâpçı olaraq tasavvur etmege qala (ğaliba, Mısırda ve Liviyadaki vaqialar tesir ettiler). Özüñiz baqıñız, mına “Avdet” teşkilâtınıñ saytından metin: “Kulminatsiya olaraq, binanıñ özüne mitingniñ 20-25 faal işitrakçilerniñ kirmesi, anda olğan meclis hadimlerinen söz davası ve “uruş” alanınıñ triumfal terk etilmesi oldı”. Neden keçtiler olar? Meclis binasına ne saqçı, ne bir de bir yapılar bar, o, sabadan aqşamğace ziyaret etmege istegenler içün açıqtır. Olıp keçkenler de şu metinde beyan etile: “Aktisyağa OO “Avdet” ve sotsialistler faal qol tuttılar. Olarnıñ ve KİV yardımı ile “tusovka” em aqiqatta, em virtual alemde közge körüngen oldı”.
Kurtseit ABDULLAYEV, Qırımtatar halqı Qurultayınıñ Revizion komissiyasınıñ reis vazfesini becergen.
“Qurultayğa qarşılıq olaraq tizilgen başqa bir de bir qurumlarnıñ yañlış areketlerini er vaqıt köre edim. Bizim bir qırımtatar halqınıñ temsil qurumı bar, ve Qurultay ve Meclisniñ işinde bir de bir şeyni begenmeseñiz, bu sistemeğa kirip, Qurultay delegatlar çoqluğınıñ qol tutuvı ile meselelerniñ çezilüvine irişmek kerek.
15 mart künü Mecliske kelgen insanlarğa kelgende, olardan çoqusı ne içün bu yerge kelgenlerini bilmey ediler. Qırımtatar teatri ögünde “miting” toplap, onıñ teşkilâtçıları diqqatnı daa çoq topraq meselesine celp etken ediler, Mustafa Cemilevniñ Tınçlıq Nobel mukâfatına namzet olaraq çıqarılğanını aqqında laf ettiler. Amma böyle kibi tedbirlerni teşkil etmezden evel, sualni yahşı ögrenmege tevsiye eter edim. Mustafa Cemilevni Meclis degil de, farqlı ülkelerden belli siyasiy erbaplar ve alimler namzet eti kösterdiler, Norvegiya nobel komitetiniñ qaidelerine köre, buña aqqı olğan insanlar. Menim fikirime köre, Mustafa Cemilevni nasıl sevsek-sevmesek bile, bu mukâfatnı almaq aqqı bar”.
Lilâ MUSLİMOVA, Milliy Meclisniñ matbuat kâtibi
“Meclis yanında toplanğan insanlarnı körgende, olarnıñ agressiv niyetlernen kelgenlerini añladım. Körüne edi, olar Meclis yolbaşçılarınen körüşmek içün degil de, nasıldır sıradan tış emotsional areketler yapmaq içün keldiler. Olar Meclis binasına kirgende, insanlarnıñ baqışları ve davranışlarından olarnıñ bu yerde iç bir vaqıt olmağanları körüne edi. Vatandaşlarnıñ areketlerine pek yazıq. Mende, qırımtatarda olaraq, tek ürmet doğurğan esli başlı insanlar Mecliste çalışqan yaşlarnı aqaretley ediler. Aqaretlev sözlerini diñlegen soñ, ne içün bu yerge kelgenlerini añlatmağa rica etkende, olarnı topraq meselesi, ayat şaraitleri raatsızlağanını bildik. İnsanlar ne tüşüne ediler, “miting”de bu meseleler çezilüvini ükümetten nasıl talap etilecegimi muzakere etilecek. Körüne edi, çoqusına teşkilâtçılar yañliş malümat berdiler.
Bugün matbuatta meclis azalarnıñ salanğanlarını, qorqqanlarını yazalar, amma bunıñ episi yalan. Meclisniñ qapuları, er vaqıt kibi, açıq ediler ve iç kimse Meclis hadimlerinen qonuşmaq içün keder etmey edi, er kün olğanı kibi”.
Zair SMEDLÂYEV, Milliy Meclis Kâtibliginiñ yolbaşçısı
Birinciden, 15 mart künü keçirilgen aktsiyanıñ teşkil etilmesinden körüne edi ki, bu planlaştırılğan provokatsiyadır. Ekinciden, büyük adlar ile insanlarda yañlış fikirler doğuralar, meselâ, Milli Hareket Partisi. Amma bu teşkilâtta yigirmige yaqın aza bile toplanmaz. Özlerini liderler dep adlandıralar. Milli Hareket Partisi – biznen dost olğan qomşu Türkiyeniñ parlament partiyalarından biriniñ adı, tasavvur etiñiz, böyle kibi vaqialar aqqında haberlerni anda nasıl qabul eteler. Milliy Firkanen de aynı – onğa yaqın insan tarihımıznıñ müim saifelerinden biri aqqında hatıranı qaralaylar.
Böyle “liderler”niñ çoqusı em Qurultayda, em Mecliste olğan ediler, endi er keske halq içün ne yapqanlarını aytsıñlar.
Üçünciden, bu areketlerde topraq meselsinde öz işleirni becergen insanlarnıñ mesuliyetlikten qaçmaq ıntıluvlarını körem. Olar, ğaliba, yaqında topraqnen oğraşmalarında tutulğan kazaklarnıñ qapatılğanlarından qorqıp, siyasetçilerge çevirilmege isteyler, tutulsalar, siyasiy sebepler aqqında ilân etmek içün.
Zevcet KURTUMEROV, Milliy Meclisniñ Topraq komissiyasınıñ yolbaşçısı
“İnsanlarnıñ ne Meclisniñ siyasetine, ne bu mitingge kelgen vatandaşlarımıznıñ ümütlerine, ne bütün qırımtatar halqına alâqası olmağan bu areketlerni yapqanlarına ayrette qalam. Teşkilâtçilarnıñ areketleri ve ilânları absurddır, şübesiz. Topraq auktsionlar meselesini alayıq. Elimde biñlernen gektar topraq satılğanını isbat etken vesiqalar bar, şimdi de bu devam ete. Ne içün buña qarşı çıqmağanlarını soradım, amma iç kimse diñlemege istemedi, olarnı topraq meselesi raatsızlay edi. Olar bergen suallerni cevaplandırmağa bermey ediler, sözni böle ediler. Olarğa aleket kötermege kerek edi, piar-aktsiya kerek edi.”
Ali HAMZİN, Milliy Meclisniñ tış munasebetler bölüginiñ yolbaşçısı
“15 mart künü Meclis binasında olıp keçkenler normal insanda ağır teesuratlar qaldırdı. Amma vatandaşlarımız özlerini yahşı alıp bardılar, ve qırımtatarlarnıñ bu “isyanını” teşkil etken Abdureşit Cepparov, Nariman İbadullayev, Sadık Berberov, Rustem Halilov kibi insanlar öz esas maqsadına irişip olmadılar – kötekli dava olmadı. Bu aktsiya iştirakçilerniñ 90% — yıllarnen şahsiy meseleleri toplanğan insanalr. Qayd etmek kerek ki, vatandaşalrımız Qurultay ve Meclis qol tutuvı ile çıqarılğan şimdi çalışqan ve endi ketken memurlarğa da itirazlar bildirdiler.
Bu aktsiyanıñ munasebeti ile bir sıra sualler peyda olalar. Amma eñ hucurı şunda ki, Cuma Cami qurucılığı, topraq berilmesi meslelerniñ çezilüvi yerinden köçkende, bu meseleler çezilüvinde büyük emiyeti olğan Mecliske qarşı böyle kibi aktsiyalar keçirile”.
Nariman CELÂL azırladı
_______________________________________________________________________________________
Öz halqına yardım etmege istegenler , ya da yardımğa muhtac olğanlar içün Qırımtatar Meclisiniñ qapıları er vaqıt açıq.
2011 senesi 15 mart künü Meclis binasınıñ yanında 60-70 vatandaşlarımızdan ibaret bir gruppa toplaştı. Bazıları ellerinde topraq ayıruvınen bağlı meselelerini çezmek talaplarını bulundırğan plakatlarnı tuta ediler.
Şunı da qayd etmeli ki, aynı şu künü Meclis binasınıñ yanındaki toplaşuvdan evel Qırımtatar akademik drama teatri yanında 100 –den ziyade adam toplandı.
Miting ve toplaşuvını qırımtatar halqınıñ umummilliy toplaşuvnıñ daimiy komitetniñ koordinatorı Abdureşit Cepparov teşkil etti.
Bunıñ ile ‘Golos Krıma’ (‘Qırım sedası’) gazetasında bastırılğan haberlerge köre vatandaşlarnı 2011 senesi 15 mart künü teatr binasınıñ yanına ‘ topraq auktsıonı meselesi ve Mustafa Cemilev Nobel mukãfatına namzet kösterilmesinen bağlı mesele boyunca konferentsıyasını keçirmek maqsadınen davet etile ediler. Bu haberlerde ‘konferentsıya’ teşkilãtçıları ‘Konferentsiyanıñ işine Meclis liderleri davet etilgeni’ni qayd ete ediler. Böyle etip, Abdureşit Cepparov ve onıñ tarafdarları qırımtatar halqınıñ birligini bozmaq içün kene de elinden kelgenini yaptılar.
Zaten bu tedbirniñ esas ğayesi eñ başından kerçekleşmeycegi añlaşıldı. Çünki toplaşuvğa topraq meseleni çezmek içün kelgen vatandaşlar teşkilãtçılarnıñ aqiqiy niyetlerini añladılar. Bu sebepten de teatr yanında toplanğanlarnıñ çoqusı koordinatornıñ mitingni Meclis yanında keçirmek davetine qoltutmadı.
Vatandaşlar Meclis binası yanında toplaşqanda halqımıznıñ temsil organı er vaqıt kibi çalışmaqta edi, bütün bölükler er vaqıt çalışqan rejiminde öz işini devam ete ediler, insanlarnı qabul ete ediler.
Mitingte Abdureşit Cepparov, Nariman İbadullayev, Rustem Halilov çıqışta bulundılar. Soñra miting iştirakçilerinden 20-ge yaqın adam Meclis binasına kirip, Meclis azalarınen körüşti.
Sübet devamında iştirakçilerniñ suallerine Meclis azaları tafsilãtlı cevaplar berdiler.
Böyle etip, Qırımda akimiyet organları tarafından keçirilgen topraq auktsıonlar suali boyunca Meclis azaları qırımtatar cemaat teşkilãtlarınıñ mevamı ile tanıştırdı. Olar çetel devletler diplomatik temsilciler adresine Qırım toprağını satuv kibi şübeli tedbirlerde iştirak etmemek ricası ile muracaat yollağan ediler. Qayd etmeli ki, miting iştirakçilerniñ bazıları bayağı eyecanlı olıp, Meclis yolbaşçılarınen acele sürette körüşmeni talap ete ediler.
Soñra qalğan 60 iştirakçi Meclis binası yanında Kütleviy haber vastaları içün matbuat konferentsiyanı keçirdiler ve onıñ ketişatında meclis adresine aqaretli çıqışlar yañğıradı.
Meclisniñ matbuat hızmeti şunı bildire ki, Meclisniñ faaliyeti kütleviy haber vastalarında muntazam şekilde açıqlanıla. Bundan da ğayrı, er afta regionlarğa barılıp, vatandaşlar ile körüşüvler keçirile ve problemalar muzakere etile.
Böyle etip, tek topraq meseleleri boyunca deyerli er kün narazılıq alanlarda vatandaşlar ile körüşüvler keçirile. Aynı zamanda ise bazı şahıslar, özleri de ‘koordinator’, de ‘milli firqa’ de’sotsıalist’ olaraq adlandırılıp, aslında qırımtatar halqınıñ birligini bozmaqtalar. Olar Qırımtatar Qurultayına, qırımtatar öz- özüni idare etüv sistemasına, qırımtatar Meclisine alternativ olmağanını ne qadar tez añlasalar, olarnıñ faaliyetleri o qadar da halqımız içün faydalı olur.