Metafora ve allegoriya ressamı.

11.05.20160:19

(Milâra Settar)

Bu seneniñ oktâbr ayında cemiyet faaliyeti, çoqyıllıq icadiy emegi, yüksek professionalizm, kitap bezetilmesi, kino sanatı, tasviriy sanat saalarında yaratqan eserleri içün ressam-dizayner Enver İzzet Qırım Muhtar Cumhuriyetinde nam qazanğan sanat erbabı fahriy unvanına nail oldı.

Qırım ressamı Enver İzzetniñ icadı çoq taraflıdır. Öz-özüni ifade etüv ve onıñ programması, yaratılğan eserlerinde öz aksini taptılar: tezya grafikası, ressamlıq, kitap resimleri, grafik dizaynı, stsenografiyalar, multiplikatsion filmler.

Tasviriy sanat sevdaları ressam Enver İzzetniñ icadı ile Qırımda er yıl keçirilgen bir sıra sergiden, devriy matbuattaki resimlerden tanış. 1980 senesinden başlap, o cumhuriyet, halqara, çetel sergilerniñ faal iştirakçisi ola. Onıñ eserleri Taşkent, Moskva, Leningrad, Kiyev, Brno, Belçika, Nyu York, Aqmescitniñ sergi zalları ve müzeylerinde taqdim etilgen edi. Faal icadiy işleri içün keçken asırnıñ sekseninci seneleriniñ soñunda SSCB (SSSR) ressamlar birliginiñ azalığına qabul olunğan edi.

Al-azırda Enver İzzet Ukraina ressamlarnıñ milliy birliginiñ azası sayıla. O Ferğana sanat oquv yurtunıñ bediiy bölüginiñ mezunıdır. İcadiy vazifelerniñ eda etilmesi oğrunda müellif ‘Metamorfozlar’, ‘Bosağalar’, ‘Çet’, ‘Çalğıcılar’ mevzuları ile birleşken tezya grafikasını, P.P. Pazolini, T. Hyuz, R.M. Rılke, M. Lutsi şiirlerine dair resimler yarata. Bütün eserler çeşit tehnika ve malzemelernen yapılğan, akvarel, guaş, renkli qurşun qalemler, balavuz boruçıqları, tuş, qalem ucu qullanılğan.
‘Çalğıcılar. Qurban bayram.’ serlevalı tezya grafıkası tılsım ile qaplanğan: semada qocamanlıq ve bereket temsili sayılğan balaban bir boğanıñ körünüşi, onıñ arqasında ise dört çalğıcı. Qurban bayram kününde Qırım manzarası altında kökte uçqan orkestrniñ canlı seslerini tasavur etmek mümkün. Dört çalğıcı milliy urbalarda milliy nağmeni icra etmekteler, olarğa qoşulğan üç quşçıq da öz yırını çivildep, bayram kününe hususiy keyf bağışlaylar. Resimde tantanalıq ve özgün mizah sezilmekte.
Keçken asırnıñ sekseninci seneleri E. İzzetov ‘Özbekfilm’ kinostudiyasında ‘Yabancı’(1987), ‘Tahir ve Zuhra’ (1989), ‘Kontsert’ (1990) adlı üç multfilmniñ yaratılmasında resam-sanalaştırıcı sıfatında iştirak etti.
Qırımda Enver İzzetov kitap ve dergi grafikalarında faal çalışmaqta. 1992 senesinden 2001 senesine qadar ‘Qırımtatar ressamlar assotsıatsiyası’ adlı icadiy cemiyet teşkilâtına yolbaşçılıq yaptı. Qırımtatar tasviriy sanatnıñ kütleviyleştirilmesine bayağı küç sarf etilgen edi. ‘Dolâ’, ‘Ocaq’, ‘Qırımoquvpedneşir’ neşriyatlarınen işbirliginde İzzetov bir sıra bala kitabına resimler yapqan edi: ‘Ne içün horaz ve tavuq bir kümeste yaşaylar’, ‘Çızmalı pardoş’, ‘Dünya halq masalları’, ‘Ana tili’, ‘Fidançıq’ adlı derslikler, ‘Qırımtatar ressamları. Ressamlıq. Grafika. Eykelcilik.’ serlevalı kitap.
Enver İzzetovnıñ eserleri Özbekistan devlet sanat müzeyi, Özbekistan medeniyet nazirliginiñ sergiler direktsiyası, Aqmescit bediiy müzeyi, Qırımtatar sanat müzeyi ve Rusiye, Özbekistan, Ukraina, Almaniya, Türkiye, AQŞnıñ şahsiy kollektsiyalarında bardır.