Milletniñ qalbiñde, añında, göñlünde yaşağan, onıñ şeñlik ve kederini, sevinç ve qasevetini, baht ve felãketini aks etken halq muzıkası ve halq oyunları yüreklerni titrete, keçmişni canlandıra, kelecekni aydınlata, göñüllerni coşqun ve hoşnut ete, duyğularnı taşıttıra. Öz faaliyetinen mına endi 20 yıl devamında Qırım Vatanımıznıñ aqiqiy sanat tasavurını canlandırğan ‘Qırım’ ansamblniñ icadında em keniş çöllerge darqalğan qaval sesleri, em dağlar töpelerinden yañğırağan davul, dare davuşları, em büllür çoqraqlarnıñ şuvultılarınen ahenkleşken kemane telleriniñ ezgileri, em minareler töpelerine köterilgen ve ilãhiy coşqunlıqqa daldırğan saz nağmeleri eşitile…
Yaşasın, gürleşsin, yañğırasın Qırımnı yaşattırğan ‘Qırım’!!!
“Qırım” ansambli 20
“Meni de ğamdan…”, “Gidin, bulutlar”, “Arabalar gelip de geçer”, “Ay, qara qız”, “Noğay beyitleri” ve unutula bilecek ya da ğayıp ola bilecek daa başqaları. “Ağır ava ve Haytarma”, “Tım-tım”, “Yavluq”, “Çoban”, “Dügün” bu ansamblniñ oyuncıları tarafından ustalıqnen icra etileler. Olarnıñ teşkil etken “Çoqraq başında”, “Yürek ezgileri” programmaları, “Navrez bayram”, “Toyğa davet etemiz” sanalıştırılmaları seyircilerge büyük estetik menüniyetlik bağışlaylar, ruhiy baylıq bereler, qırımtatar medeniyetiniñ unutıla yatqan taraflarınen qarşılaştıralar. İcracılar, muzıkantlar, oyuncılar öz seyircilerine renkli muzıka, yırlar, oyunlarnı bağışlaylar. Qıymetli oquyıcılar, bunıñ episi “Qırım” folklor ansambli aqqındadır.
Ansambl qırımtatar halqınıñ çoqasırlıq icadiy ananesiniñ, yüksek maneviy medeniyetiniñ saqlayıcısıdır, çünki kollektiv qıymetli muzıka asabalığımıznı toplay. Ansamblniñ muzıkantları eski milliy aletlerni qullanalar: çubuq-davul, ud, zurna, qaval, ney, dare, saz, olar halq muzıkasınıñ tekrarlanmaz güzelligini ve zenginligini köstereler. İstidatlı yırcılarnıñ yırları yengil menimsenileler ve aqılda qalalar, oyuncılarnıñ areketleri ise ayrette qaldıralar.
“Qırım” ansabliniñ yıldönümi arfesinde “Avdet” onıñ bediy reberi – Ukraina ve Tatarstanda nam qazanğan sanat erbabı Server Kakuranen sübetleşti.
“Biz er vaqıt halqımıznıñ muzıka adetleri, folklorı aqqında tüşünemiz, öz icadımız ile buna diqqat celp etmege, bu aqqında tüşündirmege tırışamız. Böyle kibi birinci işimiz – “Navrez” bayram kontserti, uyğun adetler bar, bu sanalaştırılmada ansamblimiz ecdatlarımız bu bayramnı nasıl keçirgenlerini kösterdi. Em de bugün aktual olğan toy mevzuğa sanalaştırılmamız bar. Yazıq ki, bugünki toy evelki adetten uzaqtır. Zemaneviy toylarda başqa halqlarnıñ muzıkalarını çalalar, bu biz ğayıp ete bilecek bir şeydir. İnsanlar bu muzıkanı menimseyler, unutalar ki, qırımtatar muzıkasına oşağan bir şeyi olsa bile, ep bir bizimki degil. Öz faaliyetimiznen biz qırımtatar halq ve müellif icadınıñ bütün güzelligini köstermege tırışamız. Bu kontseptiyağa riayet etmege ağır, amma biz tırışamız.
5 dekabr künü Ukrain teatrinde ansamblmizniñ muhlislerini toplamağa ve olarnen öz bayramımıznen paylaşmağa isteymiz. Büyük kontsert planlaştırla, yigirmi yıllıq icadımızda iz qaldırğanlar da iştirak etecekler. Bu özcesine 20 yıl içinde yapılğan işniñ esabatı kibi olacaq. Seyircimiz “Qırım” ansambli bu yıllar devamında ne yapqanını, ne üzerinde çalışqanını körer.
Deyler ki, oyuncı ömrü uzun degil. Baletimizde bir qaç nesil deñişti. Amma özüni mutehassıs seviyede saqlap olğanlar da bar. Baletnen Nazire Emir oğraşa, nefaqağa çıqmazdan evel beletimizniñ oyuncısı edi, soñra onıñ baletmeysteri oldı. Nazire hanım ğayeli, icadiy insan, onınen qolay añlaşamız, reberlikni de yahşı becere.
Ansablmizde yañı kadrlar ile büyük mesele bardır. Bunıñ esas sebebi – olacaq muzıkant, icracı, oyuncınıñ balalıqtan icadiy alışqanlıqları ösecek esasnıñ olmamasıdır. Onıñ olması içün qırımtatar muzıka ve oyunlarını ögretken mektep, fakultet olmalıdır. Bala icadınıñ doğru teşkil etilüvi ile muzıka medeniyetiniñ progressi duyulır.
Menim juri reisi olğanım “Tatlı ses” bala istidatlarınıñ yarışı balanıñ istidatlarınıñ belgilenmesi içün çalışmaqtadır, olarnı vaqtında körip, kerekli yolğa qoymaq kerek. Yarış – bala içün öz istidatını başqalarnıñ istidatlarınen qarşlaştırmaq içün imkândır. Birinci “Tatlı ses”niñ ğalipleri endi ansamblimiz yanında çalışalar, kontsertlerde iştirak eteler, olarnı seyirciler de endi bileler. Kelecekte, belki, öz sana faaliyetini halq ansamblinen bağlarlar. Böyleliknen, olmağan esasnı qoymağa tırışamız ve qırımtatar icracılarnıñ yañı nesili şekillenmesine öz issemizni qoşamız”.
“Avdet” gazetasınıñ muarririyeti “Qırım” ansambline icadiy muvafaqiyetler, çoqça gastroller ve aynı ananeviy qırımtatar icracıları olaraq qalmasını tiley.
Ardı daa gur olsun!