Rüsiyeci areketlerniñ tarafdarı, Viktor Yanukoviçniñ resmiy inaguratsıya merasiminden bir ay keçer keçmez qırımtatarlarğa nisbeten psevdoanalitik provakatsıon maqaleler kütleviy sürette çıqmağa başladı. Ayrıca, ‘Qırım hayinligi. Ukrain ve qırımtatar milletçileri birleşeler’ maqalesini qayd etmek mümkün. (‘Киевский телеграфъ’ gazetası). Bu maqalede Qırımnı radikalizatsıyası ep ilerlemekte dep aytıla. ‘ Qırım toprağını- saqallı ekstremistler qaplap alğan dep aytmaq daa ertedir, amma buna ketkeni açıq aydındır. Müsülman radikalizmnıñ ilk vekilleri 1994-1996 seneleri Çeçnã tartışmasında ekstremistlerniñ tarafını tutıp iştirak etken ‘Adalet’ aqıntınıñ azaları oldılar. Şimdi ‘Adalet’ aqqında bir şey eşitilmey, amma Qırımda ekstremal islamnıñ diger mefkurecileri peyda ola. Misal olaraq, bir çoq memleketlerde yasaq etilgen ‘Hizb-ut Tahrir’ teşkilãtı tarafdarlarınıñ sayısı Qırımda 6000-7000 adamnı teşkil ete.’-dep qayd etile maqalede. Bundan da ğayrı maqaleniñ muellifi qırımtatarlar Ğarp ile tek ruslarğa qarşı çıqmaq içün birleşkenini tasdiqlay. Qırımtatar meclis yolbaşçılarnıñ, qırımtatar yaşlar teşkilãtlarnıñ toplaşuvlrnı olar tek ‘milletçilik’ dep tanıylar. Şunı da qayd etmeli ki, ‘milletçilik’ bir siyasiy vaqia olaraq, faşizm ve stalinizmden uzaq, sade milletine sevgi demektir.
Nevbetteki yuqarıdaki kibi provakatsıon maqalelerden biri- ‘Свободная пресса” rus saytı tarafından bastırılğan ve Vlasti.net ukrain saytından yañıdan neşir etilgen. Mezkür maqalede umum türk dünyasınıñ qurulması, Türkiyede çetel türkler deportamentini meydanğa ketirilmesi ve Qırım rüsiyeciler areketniñ yolbaşçılarından biri, Qırım Yuqarı şurasınıñ deputatı Oleg Radivilovnıñ fantaziyası aqqında söz yürsetile. Bu maqale QHA yolbaşçılığını ğadaplandırdı, çünki içinde aqıqattan uzaq bilgiler buluna. Ayrıca, ‘Свободная пресса’ baş müdir İsmet Yükselge deportament aqqında ikãye etilmesi ricasınen muracaat etkenleri aqqında haber berile. Amma aslı da İsmet Yüksel özü aytqanına köre, oña kimse muracaat etmedi. Rodivilob öz intervyüsinde islam aqqında ne qadar bilgenini numayış etti. Panislamist küçler, sanki ‘yañı nefes’ alğan kibiler. ‘ Orta islmaistlerniñ sayısı bile ep artmaqta ve olarnıñ ortaqlığı ortodoksal olıp qala’-dep qayd ete o sübette.
Amma meraqlısı şu ki, Rodivilov Qırımğa nisbeten Türkiyeniñ bir de bir planları olğanını añlağan eken. O ‘2020 variantı’ ile paylaştı. Onıñ aytqanlarına köre, ‘2020 variantı’ 2017 senesi Qara deñiz flotnıñ çıqışı ve onıñ yerine türk küçlerniñ yerleştirilmesini közde tuta. ‘Qırım topraqlarda samozahvatlarınıñ yerleşmesi pek tüşünilgen. Aqmescit ve esas şeerlerniñ etrafında tar alqalar. Strategik obyektler, avtotrassalar ve suv anbarları zapt etilgen. ‘Alraid’ cemiyeti Giprovodhoz organları ile añlaşmayıp, drenaj kevde quyularını qaza. Turkler suv qıymetini añlaylar. Qırım içün bu ömürdir. Suvsız Aqyar bir afta bile turamaz. Stanbul arendatorlar deyerlik bedava bile eski suv ağlarını tamir etmek ve yañılarını qurdırmağa azırlar. Olar Şarq Qırımda Qarasuvbazar rayonında suvnen temin etilüvni öz nezareti altında tutalar. Aqmescit civarlarında hucur şeyler olıp keçe. Ne içündir asırlarnen sağlam olğan borular bozula. Olarnıñ yerine çetelden kelgenler mında artezian kevdelerni qazalar- adamlar ise bu çeşmelerden bütüley tabi olalar.’- dep ğadaplana rüsiyeci erbap.
‘Единая Pусь’ (‘Yekãne Rüs’) neşri de ‘Qırımtatarlar- ğarp demokratiyanıñ darbecisidir’ adlı maqalesinde qırımtatarlarğa diqqat ayırdı. Mezkür maqalede tarihte ruslar ve qırımtatarlarnıñ beraberlikte yaşamaları qarşı qoyulğanı aqqında söz yürsetile. Bunda muellif Qabul olunmağan Halqlar teşkilãtını(OON) da qabaatlay. Bu teşkilãtta qırımtatarlarnı Abduraman Egiz taqdim ete. Maqalede ‘A.Egiz ukrain ve qırımtatar milletçilikni ruslarğa qarşı birleştirilmesine tırışqanı’ qayd etile.
Qırımda topraq meselesi kergin problemlarından biridir. Nevbetteki sefer qırmtatarlar subyektiv şeklinde bir de bir ciddiy araştırmalar yapmadan provakatsıon neticelerni bastırğan bazı ‘sotsıolog’, ‘ekspert’lerniñ esirinde qalalar. Böyle etip, ‘Таврический союз» maqalesinde böyle aytıla: ‘ırım sotsıologı Natalya Kiselövanıñ araştırmalarına köre, samozahvatlarda iştirak etken tatarlar arasında çeşit regionlarında bir, eki, atta üçer damarta alğanlar pek çoq’. Bu sözlerniñ muellifleri bu araştırmalarnıñ neticeleri obyektiv olğanına bir delil bile ketirmeyler. Bu neşirniñ daa bir maqalesinde bazı tarih bilcileri qırımtatarlarğa Qırım Hanlığı ve ‘qırımtatarlarnı azat etken ulu’ Potömkin aqqında tarif eteler. ‘ Er kesge ve qırımtatarlarğa da ayrıca hatırlatmaq ister edik ki, Qırım hanlığı mustaqil bir devlet olaraq tek 32 yıl yaşadı-1443 senesinden- 1475 senesine qadar. XVIII asırnıñ ortasına yalıñız Ottoman imperiyasınıñ bir qısmı sayıla edi.(…) Qırım içün şerefli kınaz Potömkin azat etici, qurtarıcı sayılır. Em etnik ruslar içün, em de etnik qırımtatarları içün de.’- dep aytıla maqalede.
Böyle etip, şunı şubesiz aytmaq mümkün ki, tılsımlı bir usulnen prezident saylavlarnıñ soñu ile bir kelgen qırımtatarlarğa qarşı bu informatsıon eziyet Qırımda tatarlarğa qarşı qorquv keyflerini doğura bilir ve etnik arası dayanamazlıqqa ketirir. Bu informatsıon kampaniyasınıñ aqıqıy maqsadı ne olğanını tek tassavur etmek mümkün.
Ayder Acımambetov
QHA