Tögerek masadad iştirak etken medeniyetniñ çeşit yönelişleriniñ temsilleri müzakereler neticesinde soñ 10 yıl içersinde qırımtatar medeniyetiniñ inkişafı ve onıñ şimdiki vaziyetine tam qıymet kesmek qıyın dep, hulãsa çıqardılar. Bular medeniyette olıp keçken esnaslarnıñ kölemi ve terenliginden bağlıdır.
Bir taraftan soñ 10 yıl devamında qırımtatar medeniyetiniñ tiklenilmesi ve inkişafında bayağı musbet yeñişler mevcut. Bu yeñişler daa çoq qırımtatar halqınıñ iç teşebbüsi, medeniyet erbaplarınıñ fedakãr emegi, cemaat teşkilãtlarınıñ faalligi, bir sıra devlet muessiseleriniñ işleri sayesinde qazanılğandır.
Diger taraftan ise qırımtatar medeniyeti, onıñ ayrı yönelişleri ve teşkilãtlarınıñ kerekli derecede inkişafına keder etken bir sıra meseleler açıq qalmaqta. Bular siyasiy, qanuncılıq mizacını taşığan problemalar, maddiy temel, mutehassıslar azırlanılmasınen bağlı meselelerdir ve il.
Tögerek masa iştirakçileriniñ fikrine köre, bugünde qırımtatar tiliniñ saqlanılması, inkişafı, işletüvi- eñ keskin suallerden biridir. 2009 senesi YUNESKOnıñ bildirgenine köre, al -azırda qırımtatar tili yoq olmaq havfı altında bulunmaqta. Bu da bütün qırımtatar medeniyetiniñ ve eñ-evelã tilnen bağlı yönelişleri- qırımtatar tilinde tasil, qırımtatar edebiyatı, kütleviy haber vastaları, medeniy mirasnıñ tiklenüv esnasınıñ tüşkünligine ketirecektir. Böyle alda halqnıñ assimilãtsıyağa oğratılmaması, onıñ maneviy taraftan ösmesi imkãnsızdır.
Bunıñ ile, tögerek masa iştirakçileri bu vaziyetten çıqmaq içün devlet seviyede sozulması mümkün olmağan amellerni kerçekleştirmek zarurlığını qayd ettiler. Olarnıñ arasında:
- Ukrainada qırımtatar meselesiniñ siyasiy- huquq cehetinden çezilmesi;
- Ukraina ve Qırımda qırımtatar medeniyetiniñ tiklenmesi ve inkişafı boyunca devlet seviyede programmasınıñ işlenmesi ve qabul etilmesi;
- Qırımtatar tiline QMC-te devlet til statusını bermek;
- QMC-de qırımtatar tilinde tasil kontseptsiyasını ve onı amelge keçirüv programmasını qabul etmek;
- QMC-niñ bütün mekteplerinde rus ve ukrain tillerinen musaviy köleminde qırımtatar tilini ögrenüvni şart olaraq temin etmek;
- Qırım-mühendis pedagogika üniversitetiniñ qırımtatar tili v edebiyatı boyunca ilmiy-araştırma merkezinden qırımtatar tili, edebiyatı ve tarihı boyunca ilmiy- araştırma instıtutına şekillendirmek.
- Qırımtatar tilinde oquv-usuliyet ve bediiy edebiyatınıñ neşiri içün bücet sermiyalarını arttırmaq;
- Çeşit devirlerde Qırımdan tış çıqarılğan, şu cümleden Ukraina müzey fondlarında bulunğan qırımtatar medeniy mirasını qaytarmaq esnasında devletniñ daa faal iştiragı;
- Qırımtatar halqınıñ mimarcılıq ve tarih abideleriniñ tamiri ve yañıdan tiklenilmesi: Eski Qırım şeerinde Özbek Han medresesi( 14 asır abidesi), Bağçasaray şeerinde Zıncırlı medrese(16 asır), Kezlev şeerinde Dervişler Tekkesi(15 asır) ve Han-Cami (16 asır) ve dig.
- Professional qırımtatar muzıka kollektivleriniñ maddiy-tehnik bazasını qaviyleştirilmesi(‘Qırım’, ‘Haytrama’ ‘Maqam’);
- Qırımtatar sanat müzeyini mahsuldar faaliyet içün kifayetli olğan iş odasınen temin etmek;
- Qırımtatar ressamlarını icadiy ustahaneleri ile temin etmek;
- Qırımtatar ananeviy ameliy- el sanatınıñ tiklenilmesi ve inkişafı boyunca Qırımnıñ Cümhüriyet programmasını qabul etmek;
- Qırım etnografik müzeyi esasında qırımtatar halq esnafcılıq ustahanelerini meydanğa ketirmek;
- Qırımtatar medeniyetiniñ tiklenilmesi, inkişafı esnasında qırımtatar cemaatcılıq ğayretleriniñ faalleştirilmesi, hususan tuvğan tilniñ ögrenüvi ve onı kütleviyleştirilüvine dair, iç imkãnlarını qıdıtuv ve qullanuvı.
Tögerek masa iştirakçileri yuqarıda añılğan bütün maddeler Ukraina Anayasası çerçivesinde bulunıp, şimdiki qanuncılıqqa qarşı çıqmayıp, aynı zamanda da Ukraina ve QMC-niñ tamır halqlar ve milliy azlıqlarnıñ medeniyet, tasil ve til saasında bir sıra qanunlarnı amelge keçirilmegenleriniñ, ya da olarnıñ kerçekleştirilüvi içün huquq mehanizmleri yoqluğı neticesi olğanına diqqatnı celp eteler.