Qırımtatar çoq balalı aileler – olmaq, ya da olmamaq

16.08.201722:23

 

Çoq balalıq aqqında mevzunı açmağa isteyim. Çoqusı allarda milletimizniñ arasında «fuqarelikni çoqlaştırmağa nege kerek» dep fikir bar. Az balanı munasip alda östürmege, çoq balanı «abul-qubul» östürmekten daa da yahşıdır.

Keliñiz meseleniñ içine baqayıq.

Demek.

«Keyfiyetli» nesil içün ne kerek?

  1. Ahlâq (Allah qorqusı, terbiye)
  2. Sağlıq
  3. Emekseverlik
  4. İntellektual inkişaf

 

Er bir maddeni ayrı-ayrı baqqanda, olardan iç bir danesi parağa esaslanmağanını añlayım. Bütün maddeler zengin de, fuqare ailelerde de olabile.

Ondan da ğayrı, er bir madde para olmağanda daa keyfiyetlidir. Añlatam.

1 madde. Yoqsullıq yüreklerni yımşata ve insannı tüşüncelerge daldıra, balanı maneviy qıymetliklerni ögrenmege teşviq ete. Zenginlik ve bütün isteklerini yerine ketirüv onı bu şeylerden uzaqlaştıra.

Elbette, fuqare, zengin insan da aşaa adamnı ve mümünni östürebileler. Amma fuqarelik keyfiyetli terbiye imkânından iç te marum etmey.

2 madde. Sağlıq, ilk olaraq, tış allarğa bağlıdır. Sağlamlaştıruv, doğru ğıdalama, temiz ava, gadjetler ve GMO mahsullarınıñ az olması – bugün, ne yazıq ki, bu sağlıqnıñ esaslarıdır. Ayretnen, qomşu soqaqtaki, ana-babaları öz hocalığından olarnı besllegen köylerdeki kirli balaçıqlar ne qadar sağlıqlı olğanını közetem. Ve menim eki şeer evlâtlarım nevbetteki GMO aşlarından atseton hastalığınen yatqanarını körip, bizim para ve aqılsızlığımız bizni ğayıp etkenine neticege kelem (Eger birisi özünde ne içün tek eki can (evlât) dep sorasa, birden «Allah ne qadar berdi, o qadar» dep aytam).

  1. Emekseverlik – bu añlaşıla. Zengin ailede ösken bala emek ne olğanını, nasıl etip ötmekke para tapmaqnı, yahşı yaşama alı nasıl qazanılğanını bilmey. Neticede, ayatta sıqıntılar peyda olsa, ayatta eñ birinci özüni coyğan böyle insan ola…
  2. Aqıl…. Mında davalar olabile.

Amma. Keliñiz arqamızğa baqayıq. Sürgünlik yerlerinde nasıl nesil östü? Ekimler, ocalar, müendisler, filologlar, ilim namzetleri ve professorler! Elbette, o zaman tasil bedava edi. Amma! Bugün, men şahsen, köylerden kelip, ğıyabiy bölükte oquğan ve oquşınıñ parasını bermek içün çalışmağa mecbur olğan gençlerni bilem. Olarğa fuqarelik öz üstünde çalışmağa keder etmedi.

Para doğrudan-doğru insaniy, aileviy bahtqa tesir etkenini aytmağa olmay! Bu kerçek degil. Er şey individualdir. Ve bala sayısı olarnıñ keyfiyetine tesir etmey!

Farqlı qanun ve olardan istisnalar bar. Biz az olğanımıznı hatırlamaq kerekmiz! Biz sayı ceetten ösmege, biri-birimizge qol tutmağa kerekmiz!

Qırımtatarlar arasından imkânı olğanlar çoq balalı ailelerge yardım etmek, olarnıñ yüküni azlaştırmaq, öz potentsıalınen paylaşmaq kerekler.

Vaqıt kelir bu ballar öser, oquşlarını bitirir, meslek saibi olurlar. Biri-biriniñ artından urbasını kiygen 7 yaramaz oğlançıqtan, mıtlaqa, öz halqınıñ qaviy ve munasip oğulları öserler! Ve daa bir şey, bizge kerek olğanlar  tek professor olmamalı!!! Öz zamanında birinci ayaqqa turğanlar işçiler – qurucılar, aydayıcılar ve alış-veriş yapmağa bilgenler oldı.

Cemaat, fuqarelerge yardım qoluñıznı uzatıñız, kelecegimizge öz isseñizni qoşuñız!

O ana-babalarnıñ qartlığını köz ögüne ketiriñiz: pek çoq diqqatlı ballar muitinde olğanlarını, bizim qartana ve qartbabalarımız kibi!

Niyara KURTVELİYEVA

Müellifniñ fikiri muarririyetniñ fikirinen aynı olmayabilir.

İçtimaiy ağlarda FacebookVkontakteOdnoklassniki saifelerimizge, bunen beraber, Telegramda kanalımızğa qoşulıñız ve eñ aktual ve meraqlı malümatlardan haberdar oluñız.

Фото аватара

Автор: Редакция Avdet

Редакция AVDET