2021 сенеси февраль 7 куню коронавирус даа бир корюмли зиялымыз – Шевкет Аледин огълу АСАНОВны арамыздан алып кетти.
Белли тильшынас, фольклорджы, къырымтатар халкъы миллий арекетининъ фааль иштиракчилеринден бири, чокъ йыллар «Янъы дюнья» (1957-1991 сс. – «Ленин байрагъы») газетинде чалышкъан Шевкет Асанов сюргюнликтен сонъ 1988 сенеси Киевде 5 000 нусхада нешир этильген биринджи «Къырымтатарджа-русча лугъат»нынъ тертипчилеринден биридир. Эсас зенааты боюнджа мухендис-япыджы (конструктор) олгъан Шевкет агъа бутюн омюри къырымтатар аталар сёзлери, тапмаджаларыны топлады. Айны шу 1988 сенеси Ташкентте онынъ тарафындан азырлангъан «Тампаджалар» джыйынтыгъы да дюнья юзюни корьди. 2002 сенеси исе «Аталар сёзлери ве айтымлар» китабынынъ биринджи нешири басылды. Китапнынъ 2013 сенеси чыкъкъан 2-нджи нешири 4000 аталар сёзлери ве айтымлардан ибареттир.
Сонъки айларда Шевкет Асанов «Аталар сёзлери ве айтымлар» китабынынъ 3-нджи нешири узеринде чалыша эди. Бу джыйынтыкъкъа 6000-ден зияде аталар сёзлери кирсетильди.
Ташкент Кой ходжалыгъы механизациясы ве ирригациясы институтыны битирип, япыджы мухендис зенаатыны менимседи. Докъуз йыл конструкторлыкъ бюросында чалыштым, кой ходжалыгъы механизациясы саасында 9 кешфиятчылыкъ теклифи кирсетти, эр бирине муэллифлик шеадетнаси алынды.
Лякин тилимиз саасында араштырмалар япмакъ, халкъымызнынъ зенгинден-зенгин хазинесини топламакъ ишине мерагъы ве авеслиги пек буюк эди. Ташкентте конструкторлыкъ бюросында чалышкъан йылларында Низами адына педагогика институтынынъ къырымтатар тили ве эдебияты болюгине окъумагъа кирмеге истей. Эвельки институтта окъугъанда миллий арекетимиз сафларына къошулды. Ве айны шу себептен оны къырымтатар болюгине алмагъа сакъындылар. Весикъаларыны къабул этмеге истемедилер, кириш имтианларда да эр анги маниаларгъа огърады. Ахыр-сонъу 1976 сенеси Низами институтынынъ рус филологиясы болюгине къабул олунды. Куньдюз чалышты, акъшам окъуды. Ярым йылдан сонъ «Ленин байрагъы» газетине ишке кирди. Ондан эвель де газетке масаллар, риваетлер, аталар сёзлери ве тапмаджалар ёллай эди.
1976 сенеси Усеин Курькчи Маргъыландан Ташкентке «Ленин байрагъы»нда чалышкъанлар ичюн махсус тиль курсларыны кечирмек ичюн кельген эди. О заман ана тилимизде китап ёкъ, сёзлюклер ёкъ. Эвельки иши боюнджа Шевкет Асанов Москвада 20 куньлюк иш сеферинде булунгъанда меркезий кутюпханеге эр кунь къатнап, сюргюнликтен эвель чыкъкъан тиль дерсликлери, китапларны окъуп чыкъа, олардан пек чокъ масаллар, аталар сёзлери ве дигер фольклор метинлерини кочюрип ала. Усеин Курькчининъ дерслери онъа пек тесир эте ве тилимизни огренюв севгисини уяндыра.
Биринджи сёзлюги 1988 сенеси урум тили мутехассысы Александр Гаркавец ве Сейран Усеиновнен бирликте чыкъты.
Шу 1988 сенеси «Тапмаджалар» китабы да Аблязиз Велиевнен бирликте чыкъара. Газетте «Халкъ агъыз яратыджылыкъ хазинесинден» саифесини алып бара эди.
Шевкет агъа омюрининъ сонъунадже тедкъикъат, фольлор топлав ишини девам эттирип, «Аталар сёзлери ве айтымлар» китабынынъ 3- нджи нешири узеринде чалышмакъта эди. Сонъки неширге энди 6000-ден зияде аталар сёзлери ве айтымлар кирсетильди.
Амма бу йыл январининъ башында огърадыгъы коронавирус хасталыгъы якъасыны бошамады.
Аллахнынъ рахметинде олсун!
