Шеэрге туташ топракъларда пейда олгъан янъы маалледе муаббет бир къоранта яшай. Къорантада Алие, Шевкет ве Ибраим деген балалар бар. Оларнынъ анасы – дюльбер, мерхаметли, бол юрекли бир къадын, бабалары исе акъыллы, мазалы бир акъаидыр.
Къоранта даа къурулып битмеген эвде, даа догърусы, бир одачыкъ ичинде яшай. Бу одачыкъ шимдилик олар ичюн эм ашхане, эм мусафир одасы, эм ятакъ одасы,эм атта хаммамдыр. Иште, пек чокъ къырымтатарлар шимди бойле яшайлар.
Балаларнынъ бабасы – эким, о сабадан акъшамгъадже иште ола. Алиенен Шевкет мектепте окъуйлар, кичкене Ибраим исе анасынен эвде отура. Анасы кунь сайын аш пишире, балаларыны мектепке озгъара ве мектептен къаршылап ала, арада эв джыйыштыра, чамашыр юва, тике, оре. Къыскъасы, козьге корюнмеген, амма пек де керекли олгъан ишлерни япа. Ана озь эвлятларыны пек севе: балаларым даима сагълам олсунлар, дюльбер кийинсинлер, аля окъусынлар, деп тырыша…
Къара къыш куньлерининъ биринде къалын къар ягъып, ёллар излерни къаплады, акъшамгъа якъын исе кучьлю ве аджджы сырт ели къопып, орталыкъны дешетли сувукъ сарды. Иште, Йылбаш арфесинде ава бойле серт ола тургъан.
Эвнинъ ичи исе джыллы, ярыкъ ве шырныкълы. Балалар бабаларынынъ иштен къайтып кельмесини беклейлер. Ана раатсызланып, тосат-тосат пенджереге бакъа. Тышта бир шей корюнмей, тек урчыкъ киби айлангъан къар япалакълары электрик ышыкътан парылдагъан пенджеренинъ джамына барып урулалар, санки дерсинъ, олар да къызынмагъа истеп, «бизни де ичери йиберинъиз» демек истейлер. «Я, Раббим, бойле авада ёлда къалгъанларгъа озюнъ ярдым эт» – деп ичин-ичин ялвара ана.
Фурунда кобете пишеята. Алие анасына ярдым этип, тепси, къашыкъ, эльбезлерни маса устюне къоя, фильджанларгъа хошаф тёке, софраны дюльбер этип доната.
Шевкет одадаки кучюк соба ичинде янгъан атешке одун ташлап, сонъра соба устюне эки чайник къоя: бир чайниктеки сувнен эллерни, дигер чайникте къызгъан сувнен акъшамлыкъ емектен къалгъан савут-сабаны ювмакъ мумкюн олур.
Сет устюнде узангъан кичкене Ибраим исе башыны янында отургъан анасынынъ тизлерине къойып, ананынъ масалыны динълей. Ана икяе этер экен, огълунынъ гурь сачлы башыны сыйпай, онынъ назик, айбетли арекетлеринден огъланчыкънынъ козьлерини юкъу баса, Ибраим козьчиклерини кенъ-кенъ ачып, юкъуны къуваджакъ ола, уйкенлер исе тырс этмей, масалны динълейлер…
…Ибраим яваштан сеттен тюшти де, къапу янына барып, оны итеди. Къапы гъыйкъылдамайып биле ачылды. Ибраим одадан аяткъа чыкъты, анда курткасыны, чызмачыкъларыны, къалпагъыны кийди ве кене де сес-солукъсыз азбаргъа чыкъты.
Этраф зифт къаранлыкъ ичинде, тек къарлы ельнинъ улувы эшитиле… Ибраим козюме къар кирмесин, дие башыны тёбен алып, ёл олгъан тарафкъа адымлады. Ёлдан сап-сары чыракъларынен орталыкъны айдынлаткъан машиналар кечип кетелер. Ибраим тюкянгъа якъынлашты, тюкяннынъ ярыкъ витриналарында чокътан-чокъ оюнджакълар тизильген, лякин Ибраим оларнынъ къаршысында токъталмай, оларны козетип турмай, чюнки о ашыкъа, пек ашыкъа. Ибраим тылсымджынен корюшмек, эм бу ишни бабасы иштен къайтып кельгенге къадар япып етиштирмек истей.
Тылсымджы исе юксек нарат тереклери оськен анавы дагъда яшай экен. Язда анасы о дагънынъ энъ тёпесинде ерлешкен къызыл дамлы эвчикни косьтерген ве шу эвчикте тылсымджы яшай, деп айткъан эди.
Ибраим тизинедже къаргъа батса да, эп дагъгъа таба ашыкъа, ичинден тылсымджыдан нелер сорайджагъыны, насыл сорайджагъыны текрарлай. Къальбининъ тёрюнде сакълы туткъан энъ буюк арзусыны о даа кимсеге айтмагъан эди. Шимди о тек бир шейден: тылсымджыны корьген сонъ шашмалап къаладжагъы я да агълап йибереджегинден сакъына эди. Эгер, Алла косьтермесин, агълап йиберсе, бармы айып…
Бираздан сонъ Ибраим дагъ этегине барып чыкъты. Къайдадыр бу ерде дагънынъ тёпесине къадар узангъан сокъачыкъ олмалы. Ибраим арткъа, къурулып битмеген эвлерине тараф айланып бакъты. Не ичюндир кери къайтаджагъы кельди. Я, къайтса, арзусы не оладжакъ? «Анам, Йылбаш арфесинде бутюн истеклеринъ ерине келе, деген эди. Ёкъ-ёкъ, арткъа къайтмакъ олмаз! Мен тылсымджыны тапмакъ керегим!». Ибраим адымларыны тезлештирди. Мына, тереклер астында енгиль-енгильден къарнен орьтюльген сокъачыкъ да корюнди. Иште, бу сокъачыкънен кетильсе, дос-догъру тылсымджынынъ эвчигине барып чыкъмакъ мумкюн.
Юксек нарат тереклери озьлерининъ сыкъ пытакъларыны салландырып, къар япалакъларыны гуя баштан аткъаргъан киби олалар. Орман ичинде ель де тап о къадар билинмей, озюнинъ аджджы инечиклерини юзюнъе санчымай. Дагъгъа котерильмек эр вакъыт къыйын, дейлер, амма Ибраим не ичюндир зорланмай, аксине, юкъарыгъа котерильген сайын, дерсинъ, кучю арта.
Ниает, огде тылсымджынынъ эви пейда олды. Эвнинъ къапусы устюнде якъылгъан фенер ельден вира саллана, «бойле вакъытта мында къоркъмайып кельген балагъа бакъынъыз» деген киби айретини бильдире.
Ибраим къапу янына келип, бир тынышкъа токъталды, нефесини догъурлап, тылсымджыгъа не дейджегини бир даа ичинден текрарлады.
«Тылсымджы къарттан озюме велосипед сорайджам. Тюкянда сатылгъан яп-янъы къырмызы велосипед киби олсун. Шевкет агъам ичюн акъикъий баскетбол топу сорайджам. Эр кес «агъанъ яхшы баскетболджы олып етишеджек» дей. Я, Алие аптем ичюн не сорайым? А-а, билем! О, пек гузель ойнай. Эгер мумкюн олса, тылсымджы онъа дюльбер бир антер багъышласын. Аптем о антерни темашагъа кийип барса, анда энъ дюльбер къыз олур. Ибраим шу ань аптесининъ дюльбер янъы антер кийгенини тасавур эткенде юзюнде тебессюм пейда олды.
Огъланчыкъ татлы хаяллар ичинде даа булуныр экен, апансыздан къапу ачылып, къаршысында тылсымджы пейда олды. Ибраим селям-келямны унутып, къарткъа шашкъынлыкъ иле бакъты. Тылсымджынынъ аякъларындаки сюйрю уджлу папучларны, устюндеки узун, этеги тап ерге тийген къырмызы тюслю джуббени, белиндеки кумюш ренкли къушакъны корип, баягъы айретленди. Къартнынъ сытыкъ къашлы, лякин муляйим козьлю чересини ап-акъ узун сакъал, башындаки бем-беяз сарыкъ яраштыра эдилер.
Ибраим ёл бою текрарлап кельген сёзлерини шу дакъкъасы айтаджакъ олды, лякин, башта-бир къартнен селямлашмакъ кереклигини хатырлады:
– Селям алейкум, къартбаба.
– Алейкум селям, торуным, – джевапланды къарт ве огъланны ичери давет этти.
Ибраим устюндеки къарны къакъып, босагъадан ичери кирди. Худжур, тыштан кучюджик олып корюнген эвчик ичтен кенъ, айдын, юксек эди. Эвнинъ юксек диварларына дюльберден-дюльбер килимлер асылгъан. Яхшыджа бакъсанъ, бу килимлернинъ орьнеклери тазе баарьни, чечек ачкъан тереклерни, ем-ешиль отларны, кокте парылдагъан кунешни, тыныкъ салкъын сувлы ирмакъларны, аланлыкъларда оськен назик, дюльбер чечеклерни анъдаралар. Оданынъ таванында, дерсинъ, кумюш йылдызлар йылтырайлар, табанда исе зюмрют тюслю от-оленлер оселер. Къарт тылсымджы Ибраимни тавланып янгъан оджакъ янындаки отургъычкъа отуртып, индже чиний фильджангъа къокъулы чай къойды ве мусафирге узатты:
– Адынъ недир, ёлджу?
– Адым Ибраим.
– Кимнинъ огълу оласынъ?
– Бабамнынъ ады Дилявер.
– Машалла! Я, ананънынъ ады не?
– Анамнынъ ады Лейля.
– Пек гузель ад… Агъа-къардашларынъ бармы?
– Эбет, Алие аптем, Шевкет агъам барлар.
– Бири-биринъизнен муаббетсинъизми?
Ибраим «Эбет» дейджек олды, факъат кимерде агъасынен тартышкъаныны, аптесининъ айткъанларыны эр вакъыт да япмагъаныны эслеп, догърусыны айтты:
– Эгер мен бираз незакетлидже олгъан олсам, арамызда кимерде бир дава чыкъмаз эди. Лякин бунда мен озюм къабаатлы олсам керек…
– Аферин, торуным! Озь-озюнъни шимдиден алдатмайсынъмы, демек, келеджекте намуслы, кучьлю адам олып етиширсинъ. Я, яшагъан еринъиз къайда?
Ибраим пейджере янына барып, ашагъыда корюнген озь эвини косьтерди:
– А-а-навы эвде.
– Акъшам къаранлыгъында ормандан кечип кельмеге къоркъмадынъмы, балам? Сени мында насыл аджеле иш кетирди?
Ибраим башта бир озюне янъы велосипед, агъасына баскетбол топу, аптесине дюльбер антер, анасына янъы костюм, бабасына машина истегенини айтаджакъ олды. Эбет, о кимсени унутмады… Лякин, сорамагъа, хусусан озю ичюн велосипед сорамагъа утанды.
– Анам эвде кобете пишире. Бабам тезден иштен кельмек керек. Алие аптем софра доната, Шевкет агъам исе собаны якъа. Эвимиз джыллы, шырныкълы. Юрюнъиз, бизге барайыкъ!
Ибраимнинъ бойле сёзлеринден сонъ тылсымджы къарт мемнюнлик иле йылмайып:
– Иншалла, барырым. Шимди мен ельни токътатайым, ёлны айдынлатайым, сен исе эвинъизге чап. Бабанъ ана-мына иштен къайтып келир, о кельгендже эвде олмакъ керексинъ…
Ибраим къартнен сагълыкълашып, озь мааллесине, пенджерелеринден ярыкъ чыкъкъан эвлерге таба ашыкъты. О, тез-тез адымлай, сувукътан артыкъ къатышкъан къарнынъ аякъ астында гъыджырдавы исе онъа насылдыр шенълик багъышлай. Бойледже, орманны насыл кечкенини дуймай да къалды. Мына, къасабанынъ четиндеки сыкъ къатнавлы буюк таш ёл, энди аз къалды. О, артына айланып бакъмадан, эвининъ босагъасына чапып кельди, къапуны ачып, ичери кирди, усть урбасыны чыкъарды, дагънынъ тёпесиндеки эвчикте нелер корьгенини, тылсымджынен не акъта лаф эткенини анасына, аптеси, агъасына энди тарифлейджекте апансыздан сетнинъ кошесине урулып, ерге йыкъылды…
… Анасы Ибраимни турсатып, бираз охшады:
– — Бир-де-бир еринъни агъыртмадынъмы, балам? Юкълап къалгъансынъ да! Я мен масалны кимге айттым?
– Аначыгъым, санъа тылсымджы къарт селям этти…
Алие ве Шевкет бири-бирине бакъып, къакъылдашып кулелер. Эбет, Ибраимнинъ тылсымджынен корюшкенине олар инанмайлар!
Ибраим, адеттекиси киби, оларнен давалашаджакъ, устьлерине къычыраджакъ, оларны дегенине инандыраджакъ олды, лякин демин тылсымджы огюнде озюни насыл къолайсыз сезгенини хатырлап, индемеди.
Шу арада азбарда кимнинъдир аякъ тапырдысы эшитильди. Бойле этип тек бабасы тапырдай. Балалар къапугъа таба чаптылар: «Бабам, бабам кельди!». Олар бабасынынъ бойнуна сарылып, аязлы янакъларындан опе, бири-бирини токътатып, оны насыл севгенлерини бильдирелер. Сонъра Алие бабасына софраны насыл донаткъаныны, Шевкет собаныны насыл якъкъаныны косьтерелер, Ибраим исе сет устюне турып, бабасына усть урбасыны чыкъармагъа ярдым эте.
– Къана, балалар, шимди эвимиз огюнде кимни расткетиргенимни тапып олурсынъызмы? — деп сорады баба ийлели тавурнен ве балаларгъа косьтермейип, апайына козь къымды. — Шимди тылсымджыны расткетирдим! Пек ашыкъа экен, шунынъ ичюн эвимизге кирип оламады, пек афу сорады ве сизге мына бу бахшышларны бермемни риджа этти. Баба бир дакъкъагъа аяткъа чыкъып, одагъа яп-янъы къырмызы бир велосипедни етеклеп кетирди.
Велосипедни корьген Ибраимнинъ тап нефеси тутулды:
– Вах! Бу – манъамы?
– Эбет, санъа, огъланым! Мына бу топ санъа, Шевкетим! Мына бу бахшыш исе санъа, меним кучюджик меляикем, – деп Алиеге йылтыравукъ кягъытнен сарылы балабан бир къутуны узатты.
Алие сабырсызлыкънен къутуны ачып, ичинден дюльберден-дюльбер бир антерни чыкъарды. Ой, о антерни корьмелисинъиз! Ойле антер кимседе ёкътыр! Акъикъий тылсымджы багъышлагъан антер!
– Корьдинъизми, мен ялан айтмадым! – къычырып йиберди Ибраим. Мен керчектен де тылсымджынен корюштим. Сиз исе манъа инанмадынъыз!
Теэссюф ки, тылсымджы къарт Ибраимнинъ арз эткен шейлерининъ эписини япмагъан, меселя, онынъ анасына дюльбер костюм, бабасына машина багъышламагъан. Бес-белли, тылсымджыларнынъ да къолундан эр шей кельмейдир…
