Boka

28.02.201619:24
Resim: Sanat Art-studiyası, Ametovlar tata-qardaş

Qoy şeyleriñni yerine, qoy şeyleriñni yerine… Etrafqa baqıp, odamnıñ ortasında turam. Bitam aytqanı kibi, «canım sıqıla». Ebet, sıqılmay qalsın… sabadan tizilgen planlarım «katupathvos» ketti (o «katupathvos» ne olğanını bilmeyim, lâkin babam kimerde açuvlanıp, «bugün bütün işlerim katupathvos ketti» — ayta turğan).
Ne eken?!

– Oyuncaqlarıñnı topla, urbalarıñnı yer-yerine asıp qoy! –deyler büyükler.
Men ne sizge, kuharka?! (yoq kuharka degil, ğaliba… nedir şunı… aydı, soñ bitamdan sorarım…) Meraqlı bir şey: eger canım ağırsa, ya da bir yerimni ursam, «iñildeme, ağlama – aqaylar ağlamaz» — deyler. İnteresna çıqa eken…bitamnıñ bir yeri ağırğanda- o iñildey, çünki o – aqay degil, o – qızçıq. Maña ise ağlamağa mümkün degil, amma qızçıqlarnıñ işini buyurmağa – lâyıqtır. Soñ, qayda aqiqat, aqiqat qaydadır, men sorayım?!
Sanki ştanlarım dolapta olmasa, tüsni deñiştirecek, ya da qaçacaq… Tekaran küçükçe olğanım vaqıtta, qartanam, «olar yerinde olmasalar-ağlaycaqlar» der edi. Şimdi böyle masal men kibi balaban yigitke kelişmey. Onıñ içün başqa soyunı uydurdılar. Sankimdir, şeylerimni yerine qoymasam, ya da söz diñlemesem – Boka kelecek eken. O aytuvlı Bokanıñ da, ğaliba, başqa bir işi yoq — meni ve menim kibilerni teşkerip yüre. Bu büyükler pek oşlular. Dört yaşındaki yigit öyle bala masallarına inanırmı? Daa anamnen qartanamdan böyle bir şeyni soramaq isteyim, olar öz urbalarını bir kereden toplamağa ögrendiler, yoqsa ögrengence Boka olarnı bir qaç kere tişlemege mecbur oldı?! Tüşüncelerim kene de Bokağa kelip çıqtı… Boka da Boka… Kim kördi, kim eşitti? Meni qundaq balası belleyler. Eger de Boka aqiqaten olsa edi, meni ço-o-oqtan tişler edi. Misalçün, keçken afta bitamnıñ közlükleri coyuldı ve birazdan Borannıñ yuvasından çıqtı. Er kes Borandan kördi ve tek mennen Boran bilemiz: men aldım! İnsan közlükleri köpekke kelişemi, yoqmı, dep baqacaq oldım… Ondan başqa, anamnıñ sipirkisi coyuldı. Onı da, ne içündir, Borandan kördiler. Lâkin mesele öyle ki, men onı kosmosqa yolladım. Başta Borannı yollaycaq oldım, lâkin o, istemedi. Sipirki qaytıp qomşularnıñ azbarına tüşti (daa tapmadılar). Bu daa bir qaç künniñ vaqiaları, ertece alsam, Bokağa tişlemek içün, tenimde yer de qalmaz edi.

Böyle tüşünip, urbalarımnı ayağımnen yavaş-yavaş tepmelep bir köşege sürünen topladım. Şimdi üstünden qapatmaq içün bir şeyler tapsam – aslı da dülber olur! Para-a-a-adak! İşimni soñuna çıqıp yetiştirmedim, köşede obalanğan şeyler teprenip başladı… Baştan, aqiqaten da Boka yoqsa dep, diñlenip turdım, lâkin çoqqa barmay, oba daa tekaran teprendi ve aylanıp yerge qapaqlandı. Ğaliba tübündeki şeyler biraz oñaytsız qoyulğan edi. Endi işni ğayrıdan başlamaq kerek. Böyle telükeli vazifeni becergende pek diqqatlı olmaq kerek: bir taraftan, bir kimse ğafletten kelip çıqmasın dep, qapunı nezaret etem, ekinci taraftan, ne qadar arslan yürekli olsañ da, çoq tekrarlanğan laflar öz tesirini kösterdi ve men, ister-istemez, bir köznen odanıñ köşelerine de qulaq asıp turdım. Kim bile onı?..

Menim bu tüşüncelerime köşeden çıqqan oşlu bir sesler cevaplandı: tuk-tuk, qıtır-qıtır, tuk-tuk, qıtır-qıtır. Ğaliba, evimizde sıçan peyda oldu. Gizli işimni devam etem. Çet sesler yüregimde qorqu doğurmasın dep, men yavaş sesnen «Em seversiñ, em sevsezsiñ» adlı türküni mırıldap başladım. Bu yırnı bitam maña Ayneni yerine yırlay edi. Yastıqnı ayaqlarına qoyıp, onıñ üstüne meni yatqızdıra ve başlay edi. Birazdan, coşıp, endi gür sesnen büyük avesliknen icra etip başladım: em seversi-iñ, e-em se-yevme-yezsi-iñ, aqşam-am o-olsa-a-a-a-a… Bitam aytqanı kibi: «eşitmeyip ölgenlerge yazıq». Daa bitam ayta: «Balam, seniñ yırlağanıñdan bağçamızda yapraqlar töküle, tavuqlar esini coya… yapma da öyle, oğlum»…Mesele şundaki, sesim gür, amma ep türküler mende bir maqamda ola, o maqamnı da, menden ğayrı, ne içündir, bir kimse begenmey. Doğrusı, içimden yırlağanda, bir dülber yırlayım körüne, lâkin sesim azbarğa çıqqanda tamam anavı kimse begenmegen maqamğa deñişe. «Em seversi-iñ, e-em se-yevme-yezsi-iñ, aqşam-am o-olsa-a-a-a ke-yelme-yeysi-i-i-ñ» dep çözgende sesime daa bir ses qoşulğan kibi köründi. «Meni-i sa-aña-a söyle-yedi-iler» -dep, devam ettim. Şübesiz! Menim sesime daa bir qarıq ses qoşuldı. Tek bu ekinci sesniñ yırlağan maqamı türküniñ aqiqiy maqamı edi. Sustım…bekleyim. Tınçlıq.
– Kim bar mında? (qorqudan yüregim qulaqlarımda urıp başladı) Şu sırada, toqtamay, ayağımnen kravat tübünden körünip turğan şeylerni terence itedim.
– İte-ite… soñ çıqarğanda belki aqılıñ kelir, — dedi qarıq ses.
– Ey, kim mında? – dep, ince ve titrevuq sesnen tekrar soradım.
– Ehe-he… – dedi ses. Eger saña inanacaq olsaq, men — yoq… men — masal. Doğrusı, canım ağırdı…Aslı da çıqmaz edim. Lâkin yırlağanıñnı diñlemege sağlığım yoq. Maña Boka derler». Böyle sözler ile odanıñ uzaq köşesinden alçaq boylu bir adamçıq çıqtı. Uzun saçları, uzun saqalı ve mıyıqları (qulaqlarından bile bir qaç qara saç tiklenmekte edi) betni körmege keder etti. «Asırlar evelsi yaratılğan yırlarnı öyle ses ve maqamnen icra etecek olsañ, etraftakiler çekişmesin dep, men seni tişlemek degil, aşarım… belkim de… – dedi o. Şimdi ise – tez-tez kravat tübüne itegen ve obalağan şeylerni bir tertipke ketir ve yırlama, yalvaram, yırlama, – dedi Boka.

Toplaştırıp başladım, lâkin yapma deseler, daa pek yapacağın kele. Tamam öyle de oldı. Türküni başta içimden yırlap başladım, lâkin soñ o tışarı çıqmağa da niyetlendi. Yavaş-yavaş… birazdan ise vira coşıp, endi köterinki sesnen : «Em seversi-iñ, e-em se-yevme-yezsi-iñ, aqşam-am o-olsa-a-a-a ke-yelme-yeysi-i-i-ñ»… – dep uzattım.
«Yoq»! – dep qıçırdı Boka. «Men özüm er şeyni toplarım, tek yırlama öyle sesnen, yalvaram, yırlama»! Bokanıñ ince ruhiy tizimi menim sesime dayanamadı…

Bazıları bitam, «şimdiki balalar, şimdiki balalar», dep köküs keçire. Tek şimdi añladım manasını, çünki endi odamnı toplamağa erinsem – yırlamağa başlayım ve Boka bir vaqıt yoq demey, toplay… Bundan da ğayrı, Boka kimerde ana-babalar, qartana-qartbabalarnıñ balalıqları aqqında ikâyeler ayta, men ise meraqnen diñleyim, çünki internette böyle şeylerni tapamazsıñ…

Seyare KÖKÇE

Фото аватара

Автор: Редакция Avdet

Редакция AVDET