Qırımda unutılğan yorğan tikişi zenaatı aqqında malümat cıyıla

10.02.201716:45

Qırımda ananeviy qırımtatar zenaatı olğan yorğan tikişi boyunca ustalar, eşyalar, örnekler aqqında malümatnıñ cıyılması ilân etildi.

İşbu teşebbüsni Qırımtatar medeniy ve tarihiy asabalıq müzeyi ve «Golos Krıma new» gazetasınıñ muarririyeti bildirdi. Zenaat boyunca muzıka ocası olğan Leylâ Karakaş Balıqlava civarındaki Skele (Rodnikovskoye) köyünde doğğan bitası Asibeniñ işini devam etip, ustalardan biri ola. O hatırlattı ki, evel er qırımtatar qadını qorantası içün yorğan tikmege bile edi, şimdi ise, yazıq ki, bu zenaat unutılğandır.

«Golos Krıma new» gazetasına bergen intervyusında usta añlattı ki, yorğan tikişi – elnen yapılğan, çoq küç ve vaqıt alğan bir iştir, başta qoy yününi azırlamaq kerek, onı yahşı etip yuvmaq (yünni bir qaç sefer yuvalar, qoqunı yoq etmek içün qoqulı yuvucı vastalar qullanıla), qurutmaq, taramaq kerek. Yorğan tikişi içün tek qoynıñ sırtından kestirilgen yün – ince uzun puf – qullanıla. Başqa türlü yün kelişmez.

Yorğan qapı eki türlü qumaştan tikile: tübü – pamuq, üstü – krep-satin (ya da atlas), tüs istekke köre ola.

Bir qaç millimetrden ibaret olğan yorğan qapısına, yün qumaştan tışarığa çıqmasın dep, pamuq qoyula, bu ise, ustanıñ sözlerine köre, pek diqqatlı ve zametli bir iştir.

«Böyle olğan edi ki, yorğan tikişinen bütün qorantam meşgul edi – qumaşnı tabanda, masada qoyıp, çeke edi…», – dep añlattı Leylâ hanım.

Bundan soñ elnen, azır olğan yorğannı tikeler, örneklernen yaraştıralar.

Eger yorğan kelin içün yapılsa, onıñ üstünde büyük tilekler örnegi nağışlana edi. Qadın içün yorğan üstünde güller, aqay içün lâle örnegi nağışlana edi. Örneklerniñ – yüzüm, badem – er biriniñ ayrı manası bar edi, şimdi örnekler esasen üslüp boyunca yapıla.

«Bitam ekili tikiş ile yorğannı tike edi, iç bir vaqıt bir tikiş ile yapmay edi. «İris» qalın bükülgen yiplernen tike edi, mahsus büyük ineler satın alğan edi…», – dep hatırlay el ustası.

Onıñ sözlerine köre, bir yorğan içün eñ çoq üç kilogramm yün kerek ola, eger çoqça qoyulsa, yün top-top ola. Pamuqtan yapılğan yorğan ise, daa ağır tikile: pamuq sıq ve ağır ola, yün yengilce – onen çalışması qolaycadır.

Bu mevzu boyunca paylaşa bilecek malümat olğan er kes nevbetteki telefon nomerleri boyunca bağlanmağa davet etile: (3652) 54-47-36; +7-978-867-71-43 (Ayşe Memetova).

Telegramda kanalımızğa qoşulıñız ve eñ aktual ve meraqlı malümatlardan haberdar oluñız

ёргъан1

ёргъан

Фото аватара

Автор: Редакция Avdet

Редакция AVDET