Belli olğanı kibi, resmiy vesiqalarğa binaen (Qırım Cumhuriyeti Nazirler Şurasınıñ 27.05.2014 tarihine ait № 436-r emiriniñ 6-cı maddesine köre «Rusiye Federatsıyası Prezidentiniñ 21.04.2014 tarihine ait № 268 «Ermeni, bulgar, yunan, qırımtatar ve alman halqlarınıñ aqlav ve olarnıñ ğayrıdan tiklenüvi ve inkişafınen devletniñ qol tutuvınen bağlı qararları» emiri boyunca tedbir planlarınıñ tasdıqlanuvı ve yerine ketirilüvi, Qırım Cumhuriyetiniñ Tasil, ilim ve gençler Nazirliginiñ 06.05.2015 tarihine ait №01-14/1341 mektübi «Qırım Cumhuriyetiniñ mektepten aldın ve umumtasil teşkilâtlarında ögrengenlerniñ ögrenüv tili ve ana-babalarnıñ (qanuniy temsilciler tarafından) ögrenüv tili» mektepte ögrenüv tili aqqında qaidelerni işlep çıqaruvı ve tasdıqlanuvı mektep memuriyetine berile.
Oqutuv, ya da ögrenüv tilini seçme tertibi bir qaç basamaq ile keçmekte:
- Birinci basamaq: Er yıl mayıs-aprel aylarında kelecek senege oqutuv, ya da ögrenüv tilini belgileme sualleri baqılğan ana-babalar toplaşuvı keçirile. Ana-babalar toplaşuvı keçirilecek künü, saatı ve baqılacaq sualleri, şu cümleden oqutuv, ya da ögrenüv tilini seçmeleri aqqında ana-babalarğa (qanuniy temsilcilerge) evelden haber etilip, oquv yurtınıñ saytında yerleştirilmek kerek. Bütün mektepten aldın ve umumtasil teşkilâtlarda oqutuv, ya da ögrenüv tilini seçme aqları aqqında bildirme stendleri yapılmaq kerek. Umumtasil teşkilâtlarınıñ müdirleri tarafından oquv yurtunda bu işni teşkil etken memuriyet koordinatorları tayin etile.
- Esas basamaq. Mektep ve sınıf ana-babalar toplaşuvlarında oquğan ballarınıñ ana-babaları (qanuniy temsilcileri), koordinator, sınıf rehberleri, ana tilinden ders bergen ocalar bulunmaq kerekler. Sınıf ve mektepte keçirilgen toplaşuvlarda ana-babalarnı (qanuniy temsilcilerni) oqutuv, ya da ögrenüv tilini seçme aqları aqqında haberdar eteler ve bunı ana-babalar toplaşuvı protokolona kirseteler. Er bir sınıf içün protokol malümatları ana-babalarnıñ şahsiy arizaları mündericesine ve sayısına teñ kelmek kerek. Talebelerniñ ana-babaları toplaşuvğa kelip olamasalar, sınıf rehberleri toplaşuvda baqılğan bütün suallerni olarğa şahsen añlatalar, arizanı toldurtalar ve bu aqta ana-babalar toplaşuvlarınıñ protokolında qoşma yazı yapalar.
- Soñki basamaq. Toplaşuvlarnıñ neticeleri çıqarıla, bu neticeler nasıl oqutuv, ögrenüv tili seçilgeni malülatlarınen beraber tasil idaresi bölüklerine yollanıla. Oqutuv teşkilâtları ana-babalar toplaşuvlarınıñ neticeleri olaraq arizalarnı, ana-babalar toplaşuvları protokollarını, sınıf rehberleri ve mektep müdirleri tarafından imzalanğan bütün malümatnıñ originallarını saqlaylar. Olar oquv yurtunda 5 yıl saqlanmaq kerekler. Ana-babalar toplaşuvlarınıñ neticeleri çiqarılıp, tasil idaresi bölüklerine malümat yollanılğan soñ, istisna olaraq ana-babalar (qanuniy temsilciler) öz seçüvini deñiştirebileler. Böyle alda talebelerniñ ana-babaları (qanuniy temsilcileri) oquv yurtuñnı idarecisine yazılı ariza ile muracaat etebileler. Böyle arizanıñ talabını yerine ketirilüvi oqutuv teşkilâtınıñ yöneticisi fenni bergen ocanen bir fikirge kelgen soñ, qabul ete.
Yapılğan iş oquv tilini seçüvde vatandaşlarnıñ serbest, öz istegine bağlı, haberdar etilgen ve ögrenüv içün ana tilini tilini seçmek aqlarını yerine ketirmekni temin etmek kerek.
Aynı vaqıtta, şunı da köz ögünde tutmalı ki, 25.06.2002 tarihine ait № 114-FZ Federal qanunınıñ 1-ci maqalesi 1-ci qısmınıñ 5-ci maddesine köre «Ekstremizm faaliyetine qarşılıq köstermek», ekstremizm faaliyeti (ekstremizm) aq, serbestlik, insan ve vatandaşlar qanuniy meraqlarınıñ, olarnıñ içtimaiy, milliy, diniy, ya da til mensüpligine, diniy münasebetine baqmadan aqlarınıñ bozuluvı sayıla. Demek ki, mektep memuriyetiniñ tarafından er bir qorqutuvlar, aqaretler, aşşalamalar, istememezlik, mecbur etüvler, ya da başqa menfiy areketler, ya da areketsizlikler, şu cümleden, episi añılğanlar ana tilinen de bağlı olsa, ekstremizm olaraq sayılmağa mümkün. Böyle vaziyetler yüz bergende, ya da fikriñizge köre, ana tilinde tasil almañızda siz ve balañıznıñ aqları milliy, diniy, ya da til alâmetine köre bozulğanını tüşünseñiz, prokuraturağa ariza ile müracaat etmek kerek, çünki tasil saasınıñ nezareti prokuratura bölüklerine, ya da Federal telükesizlik hızmetine, ya da Ekstremizmge qarşılıq kösterme merkezine ait.
Yuqarıda qayd etilgenini köz ögüne alıp, Avdet muarririyetini aşağıdaki sualler boyunca haberdar etmeñizni rica etemiz:
- 2017 senesiniñ aprel-mayıs aylarında siziñ mektepleriñizde ana-babalar toplaşuvlarında kelecek 2017-2018 oquv senesinde oqutuv, ya da ögrenüv tilini belgileme sualleri baqıldımı?
- Mektebiñizde oqutuv, ya da ögrenüv tilini seçme aqqıñıznen bağlı stend donatılğanmı?
- Mektep memuriyetinden oquv yurtunda bu iş boyunca teşkil etici ve mesül, yani koordinator olaraq kim tayin etilgen?
- Sınıf ve mektep ana-babalar toplaşuvlarında ana-babalar yuqarıdaki añılğan vesiqalar boyunca oqutuv, ya da ögrenüv tilini seçme aqları ve bu sualni ana-babalar toplaşuvınıñ protokolına kirsetilüvinen haberdar ettildilermi?
- Mektep memuriyeti tarafından ana-babalarnı tuvğan tilini oqutuv, ya da ögrenüvi boyunca serbest sınıf, kerek olğan edebiyat, oca olmağanı ve il. sebebinden arizalarnı yazmamaq, yani ana-babalarnıñ fikirlerini deñiştirmege ıntıluvlar oldımı?
İçtimaiy ağlarda Facebook, Vkontakte, Odnoklassniki saifelerimizge, bunen beraber, Telegramda kanalımızğa qoşulıñız ve eñ aktual ve meraqlı malümatlardan haberdar oluñız.
