Hicra: peyğamberimizniñ icreti ve tarihte yañı esap

01.09.201715:46

Tarihte olıp keçken vaqiyağa baqacaq olsaq, ille de, onıñ talilini yapmağa ve ya da insan ayatına olğan tesirini ogrenmege isteymiz. Esasen bu protsessler siyasiy ayatta olıp keçkenini köre bilemiz.

Devlette olğan er bir deñişme çişit türlü qabul oluna bile. Ve ellbette, muhalifet yönelişlerine de yol aça bile. Bu muhalifet aqıntılarınıñ er bir deñişmege qarşı çıqqan adetleri de bardır. Yañı bir devletiy küçler peyda olğanınen er daim o küçlerge lâyıq liderler de peyda ola. O insanlar ise, ket – kete tarihte cemiyet ve başqa adamlar ayatında öz islerini qaldırmağa tırışalar. İnsaniyet içinde bu adamlarnı begenip artından ketkenler  ve begenmeyip qarşı çıqqanlar da peyda ola. Belli bir liderge qol tutqanlar taraflarından adetler peyda etilip, böyle adamlar şu milletniñ ğururı olaraq belli olalar.

Amma bu yuqarıda aytıp keçilgen siyasiy reglamentlerden başqa, diniy mefküre de bardır. Siyasiy ve diniy añlamlar er vaqıt muvaziyen şekilde kete ve insanlar arasında qarşılıq çıqaradır. Diniy, ya da daa doğrusı peyğamberler yerine ketirgen davet meseleleri, endi mevcut olğan akimiyetke er vaqıt ciddiy reqabet köstere edi. Ve bazen boyle qarşılıqlarda peyğamberler davetleri yeñip çıqıp, adamlar Allahnıñ dinine keçe ediler.

Muhammed (a.s.v)niñ peyğamberlik ayatı da buña bir isbattır. Bu insan 1400 ıyl evelsi putpereslikke qarşı çıqaraq, er kesge Allahnıñ barlığını ve yekâneligini añlattı. Muhammed (a.s.v), Mekke devirinde qattı imannen davet etti. Bütün qarşı çıquvlarğa, eziyetlerge ve çekiştirüvlerge, o zaman daa az olğan müsülmanlar ve olarnıñ peyğamberi Muhammed (a.s.v) sabırnen dayandılar. İmanlarnı qaviylettiler. Böyle ağır zamanlarda Mekke müsülmanları öz eminliklerini coymadılar, imanlarını ilerletip daa qattılaştılar. Böyle qıyınlıqlarınıñ soñ noqtası da, müşrikler tarafından, islâm peyğamberi Muhammed (s.a.v)niñ öldürme niyetleri ola. Amma Allahnıñ izni ile, olarnıñ bu niyetleri yerine ketirilmey. Çünki peyğamber efendimizge, onıñ öldürilecegi aqqında Allhtan vahiy kele ve bundan soñra Muhammed (s.a.v), öz vetanını terk ete ve Yasribke (şimdi Medina) icret ete.

Bu adise peyğamber efendimizniñ ayatında eñ müyim adiselerden biri ola. Çünki, birinciden, icret etken soñ islam qabul etkenleriniñ sayıları defalarca arttı. Medine sakinleri peyğamber efendimizge er vaqıt qol tuta ediler, müsülmanlar daa Mekkede bulunğanda, mında vekiller yollay ediler. Muhammed (s.a.v), Allah tarafından er vaqıt qorçalana edi. Müşrikler, ne oña, ne de Allahnıñ dinine zararlarını yetkize bile ediler. Muhammed (s.a.v)niñ icret etmesi Allahnıñ işidir, Medinede müsülmanlar ve peyğamber efendimiz öz yollarında qaviyleşip, Allhnıñ izini ile, islam peyğamberine itibar arttırıldı. Onıñ itibarına ve yüksek ahlâqiy hususiyetlerine er bir qıral suqlanır edi.

Peyğamberler tarihinde, böyle icret etkenlerni körmek mümkün. Meselâ, İbrahim (a.s) yaşağan yerinden boş bir sahrağa köç ete ve Allahnıñ emiri ile, bir muqaddes bina, Kaabeni qurmağa başlay. Ondan da başqa, onıñ qadını Hacer ve oğlu İsmailniñ yapqan areketleri, bügünki künde acılıq merasiminde yapıladır.  Ya da, Musa (a.s)nıñ tarihi, onıñ ayatında da bir qaç köçüvler yüz bergen edi. Qırallar tarafından telükelerden qaçıp Musa (a.s) vatanından qaça ve Madyan şeerine kelip çıqa. Mında on ıyl devamında Şuayb adlı peyğamberge yardım ete. Aylesinen vatanına qaytmağa qararına kelip, yolğa çıqa, lâkin yol üstü oña Allahtan vahiy kele ve Musa (a.s) peyğamberlikni qabul ete.

Muhammed (s.a.v)niñ icret etmesi, on dört asırdan berli, islam devletlerinde yañı taqvim başı olaraq qabul etile. Amma bu taqvim peyğamber efendimizniñ vefatından soñ qabul etile. O vaqıtları peyğamberimiz sahabeleri tarafından, yañı taqvim başı olaraq doğğan kününi, vefat etken kününi, peyğamber saylanğan vaqıtını belgilemege istey ediler. Lâkin icret adisesi bir muqadesslik taşığanı içün, sahabeler bu künni seçmege qarar aldılar.

Hicriy taqvim – bu müsülmanlar nesili içün Allahnıñ dini, putperestlik üstünden yapqan yeñiş mirası olğandır. Ve nasılda, islamnıñ duşmanları oña qarşı çıqsalarda, hıyanetlikler yapsalarda, dinimizniñ özgünligi Allah tarafından er vaqıt qorçalanacaqtır ve daa bir çoq insanlanı uyanışqa ketirecektir.

İbrahim Qırımlı

 

 

 

 

Фото аватара

Автор: Редакция Avdet

Редакция AVDET