Olarnıñ qaytacağına men inana edim

09.10.201715:22

Çöl. Qırım çölü. Vatanıña olğan asret kibi, soñsuz çöl. Qarşılıqsız sevgige olğan asret kibi. Yañğızlıq kibi. Çöl, çöl… Bayırlı, töpeli, uzaqlarda deñiz manzaralarını saqlağan çöl.

Qaç kereler bu çöl onıñ tüşüne keldi, qaç kereler, o tuvğan yüzlerni tüşünde körüp, köz yaşlar içinde uyandı… Elli yıl, o bu fotonı baqıp, anda tasvir etilgen er bir insannen laqırdı etti ve elinen fotonı ve közyaşlı betini sıypap, öz vatanına, çöl üstünden küneş turğan yerlerge, sarı pomidorlar pişken yerlerge, anası başına taqiye kiysetip, Cuma namazına barmasını rica etken yerlerge qaytıp kelmesine vade ete edi.

Daa er kes sağ olğan foto, budır. Sakin ve cesür yüzler. Arqa planda odun tolu araba, caminiñ beyaz divarları, taqiyeli ve küler yüzlü oğlançıq…

Baar. Kene bir baar daa, amma ne içündir o quvandırmay. O qatqan parmaqlarınen tarihlerni çevire, 18 mayısqa kelgende ise, elleri mecalsız aşağı asıla. Ağlağanından omuzları qaltırap başlay, mendilini qıdıra, qulaqlarında ise, sönmez – bitmez iñilti tura.

Bu yerlerde onı ne tuta? Caminiñ sers tavanı tübünde, kimlerni bekley eken? Közleri ögünde, caminiñ minaretini yıqqan manzaraları turmaqta. Traktor sesleri, arqanlar ve çoq asırlı caminiñ taşlarını yıqılğan sesleri.

Selitra ve tuz ambarına çevirilgen caminiñ saqlı köşesinde, közyaşlardan silingen süretler fotosını tuta. Endi elli yıldan berli bu fotodan onıñ yuregine baqqan er bir insannen laqırdı etkenini kimsege aytmay edi. Ayat pek uzun, azaplar ise, soñsuz.

«Sizge keldiler», degen ses kele. Çatı üstünde insan kölgesi. Alçaq böylü, şaravarda ve kaloşta turğan erkekni körip, «Çarli Çaplin», dep fikirlerinde şaqa etti o. «Selâm aleykum, Jdanov arqadaş», — dedi oña bir adam ve ağzına su bardağı ketirdi. «Biz qayttıq».

Er şey aylanıp başladı, divarlar, lampa, yurekke biñlernen ine sançıldı. «Yusuf», — depdi o, ve taqvimge baqtı. 1991 senesi.

Alçaq böylü erkek yastıqlarnı doğurttı, yüksek yastıqlar üstğnde yatqan hastanıñ qadınınen bir qaç söz laqırdı etti ve taqiyesini doğurtıp, evçikten çıqtı. «Qayttılar. Men olarnı qaytacaqlarını bile edim»,  — dep tekrarlay edi Jdanov.

Biraz vaqıtqa taqatı qaytqan kibi oldı. O qalın ceviz tayağına tayanıp, cami tarafına ketti. Anda, endi, sofralar donatılğan, qazanlar qaynay, muzıka çala edi.

Onıñ peyda olğanınen er kes lafını kesti. O ise, cami ögindeki kiçik meydançıqta turıp, cebinden, elli yıl saqlı tutqan fotonı çıqardı. «Men er kesni hatırlayım. Qayda olar, sağ qalğanlar barmı?», — dep soradı.

Etrafta er kes sustı. Yüregi nasıl urğanını eşite edi. Bir yerden «Çarli Çaplin» peyda oldı. Onıñ elinde de aynı foto bar edi.

«Men sizlerni bekledim», — dedi Jdanov. – Yıqılğan minareler ve viran etilgen qabirşer içün afu soramağa bekley edim. Sizniñ Allahıñız meni, bu işler içün bağışlamaz. Amma sizler afu etecegiñizge ümüt ete edim. Men, sizniñ qaytıp kelecegiñizge inana edim. Men sizlerge Qırım nasıl boşap öksüz qalğanını, nasıl etip deñiz qarağanını aytacaq edim, — dep tekraralay edi Jdanov. Ve minareni yıqqan soñ, nasıl etip o gecesi elleri ve ayaqları ve tili çalışmayıp qalğanını aytıp berdi.

O ağlay edi. Er kes ağlay edi. Ağlay ve onı quçaqlay ediler, o añladı, onı bağışladılar.

O künden 30 yıl keçti. Camide bir gruppa erkekler olğan foto saqlanıp tura. Sakin ve cesür yüzler. Arqa planda odun tolu araba, caminiñ beyaz divarları. Bu fotoda olğan kimse endi yoq, tek qartayğan taqiyeli oğlançıq camini qaravullay. Ve siyrek kelgen musafirlernen bu ikâyenen paylaşa.

Zera Emirsüin

04.10. – 07.10. 2017 Qırım, Aqmeçit (Çernomorskoye) Kerleut (Vodopoynoye)

Müellifniñ fotosı

Müellifniñ fikirleri, muarririyet fikirlerinen doğru kelmeye bilir

İçtimaiy ağlarda FacebookVkontakteOdnoklassniki saifelerimizge, bunen beraber, Telegramda kanalımızğa qoşulıñız ve eñ aktual ve meraqlı malümatlardan haberdar oluñız. 

керлеут2 керлеут

Фото аватара

Автор: Редакция Avdet

Редакция AVDET