Çapraz

08.11.201919:33

Qıymetli dostum Dilâra Abibullağa bağışlayım

— Müslim, biz… münasebetimizni toqtatmaq kerekmiz… Körüşmelerimizni, qonuşmalarımıznı, yazışmalarımıznı — hepisini tamamı ile kesmelimiz…

Şaşqınlıqtan sebep Müslimniñ qaşları köterildi, aytılğan sözlerni tolusınen idraq etalmağan olsa kerek ki, yüzünde sersem tebessüm peyda oldı:

— Nasıl yani? Ne demek isteysiñ?

Kerime, qarşısındaki kişiniñ közüne, artıq, baqıp olamağanı içün başını egdi ve nazarını ayaqqabısınıñ ucuna tikti:

— Bunı çoqtan berli aytmaq kerek edi, asılında. Lâkin cesaretim yetmey edi. Bu niyetni aqılğa qoyğanım endi bayağı oldı. İşte şimdi, ğaliba, vaqıtı keldi…

Qorqusına nihayet ğalip çıqqanını isbat etken kibi, Kerime tekrar başını köterdi ve nazarında oqulğan uçsuz-bucaqsız keder ile, nefes alıp, eñ ağır tüşüncesini seslendirdi:

— Vedalaşmaq kerekmiz, Müslim… Ebediyen…

Añlaşılğan, Kerime ğayet ciddiy ve qararlı edi. Bu sözlerniñ şaqa, yahut qadın nazı olmağanı bes-belli. Demin Müslimniñ yüreginde tizilgen renkli quvanç revzeni çatladı, toqmaq ile darbe alğan kibi patlap qırıldı, ve param-parça tökülip içindeki tübsüz qahar quyusınıñ terenliklerine uçıp ketti.

Halbuki, o bu künni yipnen çekti, olacaq körüşüvini dört köznen bekley edi. Sevgilisiniñ yüz-sımasını bayağı sağınıp, soñki künlerde hasretlikten özüne yer tapmay edi. Bu sabah ise, ilki aşq ile qanatlanıp sevingen on altı yaşındaki ösmür kibi bütün niyetleri, fikir-tüşüncelerinen özüni yaresiniñ yanında tasavvur ete edi. İşhanesinde tek acil meselelerge tezce baqıp, işçilerge kerekli talimatnı berdi ve qapıdan yuvurıp çıqtı. Kerime bu sefer, ne içündir, Gagarin parkında körüşmege rica etti. Müslim, illâ ki bir qavehanede buluşayıq, çay-qave içip, tatlı bir şeyler qapınayıq, dep israr etken olsa da, qadın qail olmadı.

Arabasını Pavlenko soqağınıñ başında qaldırıp, Salğır üzerindeki köprüden keçken ve Kerimeni, abideniñ artında saqlañgan tenha köşedeki skemlelerden birinde tapqan Müslim, başta bir elindeki lâleler destesini uzatıp berdi. Kerime külümsirep, çeçeklerni şükranlıq ile qabul etti ve tizleri üstüne yerleştirdi, lâkin çırayında aks olunğan qayğısını gizlep olamadı. Hal-hatır soraştılar. Müslim skemlege, Kerimeniñ yanına oturdı. Çoq şeyler aytmaq istedi, amma sevgilisiniñ hayır alâmetinden mahrum turuşı onı qasevetlendirdi. Neticede, eki yaqı bir türlü bağlanmağan manasız laqırdınıñ artından, vucudına zıpqın dayın saplanğan ve asıl da beklenmegen firqat haqqında sözlerni eşitip, Kerimege hayretnen baqa qaldı.

— Kerime, «vedalaşmaq» degenniñ manası nedir?
— Bu iş yahşılıqnen bitmez. Bir hayır yoq. Yolnıñ soñunda bizni uçurım bekley. Yaqınlarımızğa qarşı haqsızlıq ve hiyanetlik yapamız…

Kerimeniñ közleri birden nemlendi, o, elini köterip, avuçınen dudaqlarını qapattı ve yanaqlarından yuvarlanıp aqqan közyaşlarını köstermemek içün başını çevirdi. Müslim qadınnıñ diger elini yavaştan tuttı ve onıñ yüzüne taba egildi:

— Canım, biz bunı daa evel de muzakere etken edik. Saña defalarca yazğan edim: bu hiyanetlik degil. Eki yetişken insannıñ bir-birini sevmesinde ne yaramaylıq bar? Münasebetimizde sıñırnı keçmeymiz de! Öyle degilmi? Demek, işte, bazarda, ya da evden tış nasıldır bir yerde her hangi bir qadınnen laf etsem — hainlik yapam, öylemi? Seni yaqın dostum ve sırdaşım olaraq körem. Bunıñ qaysı yeri hiyanetlik? Aramızdaki sevgi – bam-başqa bir mesele, hem de biz…

Müslim sustı. Etrafta yeşergen tereklerniñ ince pıtaqlarını sallağan ve yaş yapraçıqlarnı şuvuldatıp tepretken taqatlı bahar rüzgârı, ağlamaqtan omuzları qaltırap turğan Kerimeniñ serbest salınğan kestane renkli saçlarını da ohşağan dayın telgeley edi. Müslim, işbu zarif tereklerge oşap kelgen qadınnıñ arıq vucudına baqtıqça, şu daqqada hiç bir lafnıñ tesirli olmaycağını añladı. Hem kendi sözlerinde özü de tolusınen emin olmağan soñ, Kerime nasıl inansın ve qani olsun? Başını ellerinen tutıp, tirseklerinen tizlerine tayandı ve teren qasevetli tüşüncege daldı.

Elbette, Kerime haqlı, amma qısmen. Şübhesiz, olar er ya da keç mutlaqa ayrılmalı edi. Çünki Müslimniñ, o Safiyeden boşanmağa her ne qadar azimkâr olsa bile, kene de Kerimege qavuşmağa hiç bir çaresi yoq ve asıl da olmaz. Diger taraftan sevgilisi de buña kesen kes qarşı. Ne içün degende, yuva yıqmaq ile qabaatlanıp, qarğış ve lânet almaqtan Kerimeniñ ötü patlay, pek qorqa ve saqına edi. Lâkin ekisi arasında alevlengen duyğularnı degil söndürmek, azaçıq olsa bile elde tutıp, idare ete bilmek imkânsız körünmekte edi.

— Başta bir, saña mektüp yazmaq istedim, — diye, Müslimniñ arqasından Kerimeniñ sesi eşitildi. — Soñra vazgeçtim, yüz-yüzge körüşip aytmaq — daa doğru ve sağlam olur dep tüşündim. Sende mutlaqa peyda olacaq suallerge şu yerde cevap berip ve bu meselege qatiy bir noqta qoyıp, işni bir kereden bitirmege niyetlendim. Bunı yañı yazışmalar ile sozmaqnıñ bir manası yoq.

Müslim doğruldı ve skemleniñ arqasına tayanmadan kevdesinen Kerimege taba çevirildi:

— Bunı kerçekten arzu etesiñmi?
— Hisslerim aqqında tekrar añlatmağa hacet yoq. Ne qadar ağır ve accı olsa da, belki, tiri-tiri yanıp ölmek qadar qorqunçlı olsa da biz bunı aşmalımız. İrademizni toplamalı, duyğularımıznı kömmeli ve aramızda ötkenlerni unutmalımız.

Kerime, tınçlanğan sımasındaki iri, togerek ve qoyu zümrüt tüste olğan közlerini qapattı ve teren bir nefes aldı. Közqapaqlarına inceden çekilgen siyah qalemniñ boyası demin aqıp, biraz yanaqlarını bulaştırdı, lâkin bu, dalğalı ziliflernen çevrelengen yüzüne, ne içündir, hucur bir dülberlik qazandırdı. Köbelek qanatları kibi yımşaq ağırlıqnen sallanğan uzun qara kirpikler bir daa teprendi ve talğın ğamlı közler yañıdan Müslimge baqtı.

— Baq, canım. Men seniñ hissleriñni añlayım. Amma, kel, mantıq ceetten tekrar yahşıca tüşünip alayıq. Men öz evlilik yaşayışımdan memnün degilim, doğrumı? Apayım, öşekten, çekkeleşmekten, alış-verişten, bet sürmelep saç boyamaqtan, anter-manter ve diger kereksiz eşya-pırtılardan ğayrı hiç bir şeynen meraqlanmay. Sen özüñ bilesiñ. Dostları da şu hıyar. Bütün kün telefonda, ya da internette tasır-tasır tuzsuz laqırdılardan ğayrı adamaqıllı iş yapmaylar.

— Rica etem, canım, ömür arqadışıñnı öyle yamanlama. İnanam ki, her bir insannıñ mutlaqa pek çoq yahşı ve güzel tabiatları bar. Seniñ Safiyeñ de istisna degil. Diqqatnen baqsañ, onıñ itibarğa lâyıq güzel tarafları illâ ki bulunır. Neticede, onı öz vaqıtında diger qızlarnıñ arasından saylap alğanıña köre, müsbet ve canıña yaqın çizgiler kördiñ demek.

Müslimniñ közü ögünde tekrar doquz yıl evelsi olıp keçken hadiseler canlandı. Safiyeni ilk sefer nasıl körgenini, dülberligine yeñilip nasıl esir tüşkenini, zarif ve heyecan berici endamı ile yımşaq nazlı edasına aşıq olğanını hatırladı. Aqmescitteki restoranlarnıñ birinde gençler içün keçirilgen aqşamda tanış olğan ediler. Eglenceler, oyunlar ve yarışmalar devamında Müslim, qoqulı çeçek etrafında aylânıp turğan balqurt kibi, bir daqqağa bile olsun, Safiyeniñ yanından ayrılmadı. Soñradan, varlıqlı qorantanıñ qızı olğanını bilgende ise açılğan qısmetine quvanıp, qaçırmamaq içün Safiyege bar küçünen yapıştı.

Zaman keçtikçe yaqınlıq pekindi, münasebetleri ket-kete yañı seviyege çıqtı ve bir yılğa barmadan o, qızğa evlenmege teklif etti. Müslimni telâşqa tüşürgen tek bir mesele bar edi: Safiyeniñ bir çoq aqranları ve qız dostları kibi oppa ve erke olıp, pek teren fikirli olmaması. Bunı daa başından sezgen Müslim, şu nuqsanlıqqa büyük emiyet bermeyip, hayat tecribesi qazandıqça olğunlaşır, kelecekte daa ağırbaşlı olur, diye özüni qandırğan edi.

Ümüt ve tasavurları doğru çıqmadı, ne yazıq. Mektep çağından berli oquv ve tasilni ğayet mühim körgen, hep yañı faydalı bilgilerniñ peşinde olğan Müslim, oqumaqtan ve özüni inkişaf etmekten hiç bir zaman vazgeçmedi. Ömür arqadaşı ile dünyabaqışı ve tüşünce tarzında olğan farq ise kün keçken sayın büyüdi, ve o evlilikniñ çekilmez halğa kelgenini körerek, ahır soñu, elindeki cevherniñ asılında sade cam parçası olğanını añlap, ciddiy şekilde yañılğanını teessüf ile qabul etti.

— Aldandım. Daa doğrusı — öz özümni aldattım. Yaşlığımda mühim körüngen şeyler bugün bütün cazibesini coydı, emiyetsiz ola berdi. Sevdalıq hastalığı keçti, zeheri ise viran olğan şahsiy hayatıma siñdi, şimdi de baqıp tek ahızar çekmek qaldı. Oğlum olmasa edi, o qadınnı çoqtan bıraqır edim. Bala babasız ösmesin dep, çıdayım işte.

Müslim başınıñ tepesindeki pıtaqlarnıñ arasından qoyu boz bulutlarnen ketken sayın qapalayatqan kökke seyir etip oturğanda, Kerime çantasından kiçik küzgüni çıqardı ve pamuqlı beznen yüzüni silip, közlerine tekrar qalem çekti; saçlarını taraqnen tüzetip, özüni tertip-nizamğa ketirdi. Çantasını qapatqan soñ Müslimge merhamet ve muhabbet tolu nazar taşlap onı teselli etmege baqtı:

— İnanam ki, her şey güzel olur, azizim. Menden farqlı olaraq, ömür arqadaşıñnı şöyle ya da böyle sevgeniñden eminim.
— Ne içün öyle fikirdesiñ ya?
— Çünki sen er adamsıñ. Sendeki duyğu alemi bam-başqa. Sen bir qadınnen birlikte qolaylıqnen ekincisini de seve bilirsiñ. Saña meyil etken qadınğa tez meftün olursıñ. Qadın yüregi ise, menimki kibi, ömürinde bir kere ve tek bir kişige bağlana. Saña ne vaqıttan berli sevda olğanımnı aytqan edim. Ve bugüngece seni hiç unutalmadım, senden başqası göñlüme kirip olamadı — meni kerçek manada qazanıp olamadı.
— Meni afu et, ama bu laf — saçma, canım.
— Bunı şimdi aqlıñ ile añlamağa tırışma, Müslim. Qalbiñniñ sesine bir qulaq asıp baq, ne aytmaq istegenimni soñra idraq etersiñ.

Yanlarında çapqalağan balalardan biri, ayaqlarnıñ aldında yürgen ve yerde bir şeyler araştırıp çoquğan gögercinler sürüsini qorquzıp, artlarından qoştı, lâkin qanatlarnı gür sesnen şatırdatıp uçqan quşlarnıñ peşinden yetiştirip olamadı.

— Ne tüşüngenimni bilesiñmi, Kerime? Nasıl oldı da, men şu universitet vaqıtında, sennen aynı kursta oqup, aynı sanağa çıqıp duyğularıñ haqqında habersiz qaldım? Nasıl etip bunı hissettirmemege becerdiñ?
— Üstümden külersiñ, yüzüme baqıp, meni eriştirir mısqıllarsıñ dep, qorqtım.
— Belki de doğru yapqandırsıñ…
— O vaqıt, şimdiki halıña baqqanda, başqaca ediñ, elbette. Saña olğan sevgim ise vaqıtnen degil eksilmek, yañı quvetnen alevlendi, şimdi çatır-çatır yüregimni yaqmaqta.

Kerçekten de, mektepni Büyük Onlarda bitirip, devamında aliy tasilni tamamlamaq içün Aqmescitke kelgen sade ve utançaq qızçıqnıñ daa nasıl hareket etmesi kerek edi? Aynı sınıfta oquğan, doğma-büyüme şeherli, zekiy, yaraşıqlı ve mot gençke qarşı hiss etken duyğularnı nasıl ifade etmeli edi? Şu boydaqnıñ etrafında dolaşıp turğan, kendisinden daa dülber ve oynaq qızlarnen yarışmaq — özüne köre hem ayıp ve masqaralıq, hem de ap-açıq ahmaqlıq edi.

Taqdir olarnı universitetniñ sanasında yaqınlaştırdı. Aliy oquv yurtınıñ çeşit kontsert ve eglenceli programmalarında Kerime aveskâr yırcı olaraq iştirak eter eken, Müslim studentlik KVN taqımnıñ azası edi. Alçaqgöñülli qıznıñ kösteriş, kibir, qızğançlıq, pahıllıq ve yaltaqlıqtan uzaq temiz ve halis tabiatı Müslimge ğayet hoş kele edi. Lâkin mizacındaki bu sadeliknen beraber Kerimeniñ künlük yaşayışındaki körüniş ve qıyafetinden belli olğan fuqareligi, zevq-u sefa peşinde olğan ekseriyet deliqanlılarnıñ niyetlerini suvuta edi. Müslim onı diger dostlarınen bir sırada sadece yaqın arqadaş, sınıfdaş ve meslekdeş olaraq qabul ete, Kerime ise gençke taşlağan her bir baqışından saqına, tarlaşqan köksünden çıqqan heyecanlı nefesini belli etmemek içün özüni zor tuta edi.

Mezuniyet aqşamından soñra olarnıñ yolları ayrıldı. Kerime, baba ocağı — tuvğan qasabasına qayttı ve andaki mektepte hocalıq vazifesine başladı. Künler keçe, belli tertipke kirgen yañı, ve aynı zamanda eski yaşayışnıñ yavaş aqışı usul-usul devam ete edi. Eki kere teşrif buyurğan qudalarnıñ tekliflerini red etken Kerime, babasını eppeiy asabiylendirgen edi. Uzun-uzun laqırdılar ve tenbiyelevlerniñ neticesinde Kerime üçünci quda heyyetini qabul etip, başını baylamağa razı oldı. Özünden bir qaç yaş büyük nişanlısını çoqtan berli tanıy edi. Qomşu mahallede ösip kelgen olacaq qocası avtotamirci olıp çalışa, ötmegini demirden çıqarıp, degen dayın, ustalığı ve becerikliginen rayon boyunca biline edi.

Evlilik yaşayışı tınç ve nizamlı sürette başlap, yıllarca öyle devam etti. Eki zekiy ve areketçen qızçıqnıñ anası olğan Kerime, hicranlı yüreginde yanıp turğan aşqnıñ qorlarını bar küçünen bastırıp söndürmege ıntılsa da, muvafaqiyetli olamadı. İçtimaiy ağlardan Müslimni eppeiy taqip etken soñ, künlerniñ birinde, nihayet, oña — «Meraba. Nasılsıñ? Men Kerime» dep, yaza berdi.

Başta masüm ve zararsız olaraq körüngen yazışmalar, vaqıt ileriledikçe daa samimiy ve açıq ola başladı ve şu buhranlı künlerniñ bosağasına qadar tayanıp keldi. Müslim, öz hayatından memnün degil — tarsıqa, derdine derman qıdıra edi. Ömür arqadaşı ile yüz bergen tartışmalar sıqça tekrarlana, qadın öz turuşı ve oña destek olğan qorantasınen her bir mürekkep mesele boyunca Müslimniñ ağızını qapata, sustıra, o ise maddiy ceetten olarğa bağlı olğanı sebebinden, bir türlü özüne yer tapamay edi. İşte, qavğalar qızışa bergen künlerden birinde onı internet vastasınen tapqan Kerimege rastkeldi ve kettikçe qadınğa meftün oldı.

— Bilesiñmi, Kerime, qocaña köstergen ürmetiñ, itibarıñ da bir çeşit sevgi olmasın?

Ekseriy hallarda hazırcevap olğan Kerime, bu sefer biraz tüşünip aldı, soñra her bir sözni saylağan dayın ağır-ağır qonuştı:

— Elbette, sevgi. Amma evlâtlarımnıñ babası olaraq, meni sevip sayğan ve hayatımda tayanç olmağa ğayret etken merhametli ve insaflı insan olaraq sevem. Sevem, amma aşıq degilim. Hasretlikten yanmayım, ondan ayrı qalsam, deli kibi sağınmayım, añlaysıñmı?

Qocasınen bağlı mevzunıñ kendisini qıynağanı ve azap bergeni açıq-aydın körünmekte edi. Kerimeniñ zanına köre, o, sadıq ömür arqadaşına qarşı hiyanetlik yapıp, onı eñ namussız alçaq qadınlar kibi aldatmaqta edi. Bu fikirniñ canını yaqqanı ve yüregini parçalağanı bes-belli edi. Lâkin aynı vaqıtta, Müslimnen bağlı hisslerine mağlüp tüşken soñ, bir daa ayaqqa turamayıp, öyle de yüz üstü yata qalğanını da yalansız qabul ete edi.

— Bir insannı sevgenini nasıl añlarsıñ? Aşıq olğanıñnı nasıl bilirsiñ? — dep, devam etti Kerime ve Müslimniñ bir şey aytacağını beklemeyip öz sualine özü cevap berdi. — O insanğa qarşı hasretlik hiss etseñ, onı sağınsañ, demek ki, qalbiñde kerçek sevgi bar. Sevgi olmağan yerde hasretlik de yoq, menimce. Aşqına qavuşma arzusı olmağan yerde haqiqiy sevgini de qıdırmaq nafiledir.

Küç qazanğan ruzgâr, demin gögercinlerni aydağan yaramaz bala kibi, parkta vaqıt keçirgen siyrek insanlarğa qaşana, urbalarını yelpirey, yerdeki tozlarnı ve çalı-çırpılarnı yüzlerine savura edi. Şu sade cevapnı indemeyip diñlegen Müslimniñ susqunlığını farq etken Kerime, yüregini kemire turğan daa bir mulâhazasını tilge ketirip, onı da noqtalamağa niyetlendi.

— Saña daa bir eki şey aytacağım, amma canıñ ağırmasın, rica etem.

Müslim taacip ile baqtı ve:

— Daa ne tüşünip çıqardıñ? — dep sual berdi ve qaşlarını çattı.
— Bilesiñ mi, — diye aşıqmayıp başladı Kerime. — Saña lâqayd olmağan qadın olaraq refiqañnı pek künleyim. Onıñ ile yaqınlığıñnı tasavur etkende, oturıp nasıl laqırdı etkeniñizni, beraber olğanıñıznı aqlımda canlandırğanda bir türlü olam, küncülikten ötrü dünya maña tar kele. Sende de aynısını hiss etesiñmi?
— Bu aytqanlarıñ nedir? — dep, qarşılıqlı sual berdi siñirli Müslim. — Biz sennen eki yıldan berli yaqınmız. Bu vaqıtta, zor şaraitte olsa da, beş-altı kere yüz yüzge körüştik, laqırdı ettik, quvanç ve kederlernen paylaştıq, dertleştik, biri birimizge daa ziyade bağlandıq. Daa ne olsun? Qafañda neler aylânıp tura ya? Añlap olamayım. Bugün ne içündir asıl da özüñe beñzemeysiñ!

Kerçekten de o, hasretlik ve küncülikni duya edimi, aceba? Ola bilir. Çünki bu yüksek ve mürekkep mevzular üzerinde hiç bir vaqıt fikir yürsetmedi. Lâkin Kerimege ciddiy şekilde muhtac olğanında asıl da şübhesi yoq edi.

— Qaçamaqlı cevap berdiñ, Müslim. Hayatıñnıñ qıyın vaqıtında saña rastkeldim, sırdaşıñ ve ruh hekimiñ oldım. Ama, maña qadın olaraq degil, dert arqadaşı olaraq baqasıñdır, kim bilir? Belki de, sen haqiqaten begengen qadınlarğa beñzemeyim. Beraber olğanımızda maña bütün samimiyet ile haqiqaten meni sevip-sağınğanıñı aytmadıñ. Añlayım, söylemek, yazmaq qadar qolay degil, elbette. Qarşıñda bulunğan ve közüñe baqqan insanğa öz duyğularıñnı qonuşıp ifade etmek, olar yalan olmasa, bilem, pek müşkül…
— Ne aytmaq isteysiñ? Demek, men öz meselelerimden qurtulmaq, yahut cahil ve ğafil kibi, olarğa köz yumıp körmemezlik yapmaq, qaçmaq içün seni qullandım, öylemi? Bunı iddia etesiñ, ya? Demek, şerefsiz pezevenkke, adiy köpekke oşap seni eglenmek içün qullandım, öylemi?

Müslim bunı ğayet sakin, lâkin çelik kibi suvuq ve sert davuşnen ayttı. Kerime seslenmedi. Özü ile etrafındaki dünya arasında qalın, yüksek divar qalağan kibi, ortalıqta olıp bitkenlerge, yanında oturğan kişiniñ sözlerine aldırmay, tizlerindeki nazik lâlelerni tutqan ellerini ve parmaqlarını seyir ete edi. Müslim birden, qısıq nazarnen baqıp, miyinde apansızdan çaqqan fikirni seslendirdi:

— Seniñ meramıñnı añladım, Kerime. Bunı aselet özüñden suvutmaq içün aytasıñ, doğrumı? Niyetiñni çezdim. Saña qarşı açuvımnı qozğalamaq içün mende haqiqiy duyğularnıñ olmağanına ima etip, özüñni nefret ettirmege tırışasıñ.

Qadın kene indemedi. Sañki dersiñ, Müslimniñ sözleri oña asıl da tesir etmedi, hatta havağa siñip, eşitilmey qalğan kibi oldı.

— Men Safiyeden boşanmağa hazırım. Böyle çekişmeli yaşayıştan bıqtım, usandım. Lâkin ayrılsam, ihtimal ki, evsiz-barqsız ve borclu qalırım. Buña razım, amma sen qocañnı bıraqmazsıñ. Bir ara seni hırsızlap qaçırmağa da tüşüne edim. Delirgen divaneniñ aqılğa sığmağan hayalları, elbette. Çılğınlıq ve ahmaqlıq, daa ne aytayım? Lâkin, bilmek isteseñ, menim duyğu-tüşüncelerim işte böyle.

Kerime parmaqları ve ellerindeki çiçeklerde olğan közlerini kötermeyip devam etti:

— Müslim, ne añladım bilesiñmi? Keçmişlerni dünya yüzüne tekrar çıqarıp, olarğa köre yaşayış qurmaq yañlıştır. Ötken zaman ve devirlerniñ üstündeki tozlarnı silip, eski arzu-hayallarnı bugünge rehber yapmaq — asıl da doğru degildir. Çardaqnıñ uzaq ve qaranlıq köşesinde saqlı turğan tarih sandığınıñ qapağını açıp, örümçek basqan ve qurıp qatqan unutulmış, faydasız, yarım-yamalaq hatirelerniñ küflü cesetlerini canlandırmaq — hem kereksiz, hem de zararlıdır.

Kerime sustı. İçinde esip savurğan dehşetten olsa kerek ki, mermer taşı kibi beyaz kesilgen qadınnıñ yüzü toñıp qaldı. Ne narin sımasınıñ yuvarlaq şırın çizgileri, ne uzun kirpikler ile bezetilgen qoyu yeşil közleri, ne de olarnıñ köşelerinde endi hafiften belli olayatqan bürüşükler — hiç birisi hareket etmedi. İnce belli yengil paltosı içinde saqlañgan vucudı meharetli ustanıñ heykeli kibi sakin ve turğun edi. Birazdan soñ, dertli yüregini yaqıp küydirgen, belâlı başını yarıp, param-parça etken eñ qorqunçlı qayğısını büyük zorluq ve yanıq seda ile nihayet ifade etti:

— Utanam. Balaçıqlarımnıñ közlerine baqıp olamayım. Özümni pis, cenabet, yalancı fahişe olaraq hiss etem. Geberip yer tübüne kirecek olsam, topraq qabul etmez. Erte ya da keç, ama körüşmelerimiz, yazışmalarımız mutlaqa aşikâr olacaq. Silinmez rezillik ve namussızlıq lekesi ebediyyen qorantam üstünde qalacaq. Özümni qayadan deñizge atsam da boğulıp ketsem ve cesedim balıqlarğa yem olıp coyulsa — tuvğanlarımnı kene aqlap olamam.

Kerimeniñ accı derdine derman, qanağan yarasına melem ola bilecek sözlerni tapmaq, teselli etmek içün tertipsiz ve qarışıq fikirlerini tekrar bir arağa ketirmege tırıştı:

— Haqlısıñ, körüşmelerimiz tehlükeli ve bu şekilde uzun vaqıt sürmez. Ne qadar siyrek olsa bile, bir kün kelir haqiqat dünya yüzüne çıqar. Amma men bunı aldatma ve yalan dep, saymayım. Keçken vaqıt devamında bir qaç kere eliñni tutqanımdan ğayrı saña asıl da toqunmadım. Tanış qadınlarnıñ arasından seni eñ temiz, eñ edepli, eñ dürüst ve iffetli insan olaraq bilem. Bunı eminliknen aytam. Maña olğan aşqıñ ise günâh degil. Qocaña «ömür boyu sevecegim», diye söz bermediñ. O da bunı pek yahşı bile. Oña samimiyet ile qadınlıq, balalarıña analıq yapqan soñ, senden daa ne istesin?

Parkta kezgen insanlar, ruzgâr sürip ketirgen külrenkli bulutlarnıñ mor tüske kesilgenini körgeç, yıldırımlı kök gürültisi ve boranlı yağmurdan saqınıp, alel-acele keri qaytmağa qoyuldılar. Genç analar öglerindeki bebek arabalarını tez-tez itekley, büyükçe qadınlar ve bitaylar, laf diñlemeyip erkelengen bala ve torunlarını qollarından çekip süyremege ıntıla, anda-mında, terekler altında, boş skemlelerde, cayav yollarnıñ kenarlarında oturıp laqırdı etken bir-eki yaş gruppaları da yerlerinden qalqa, cümlesi parktan çıqmağa aşıqıp, bir sığınaq tapmağa qoyuldılar. Çevresindeki hareketlilikke baqınğan Müslim tüşkün eda ile:

— Şemsiyem yoq, hava öyle tez deñişir dep, asıl da tahmin etmey edim, — dedi.
— Mende bar.
— Yağmurnıñ da ne vaqıt yağacağı belli olmaz, asılında. Bir daqqadan da ola bilir, bir saatten soñra da. Lâkin bulutlarnıñ ve yelniñ azırlığına baqsaçı. Men bellesem, şemsiyeniñ de pek faydası tiymez.
— Olacaqqa çare olmaz.

Müslim daa bir kere etrafına baqındı. Boşala ketken alleyada ösip, yelniñ taqatlı esmesinen egilgen ve sallanğan tereklerge nazar taşladı ve qadınğa aylânıp:
— Soñ, ne yapacaqsıñ? Şimdiki planlarıñ nasıl, Kerime? — dep soradı.

O qolunı köterip saatke baqtı:
— Elektriçkağa keç qaldım. Avtobus ise tap bir buçuq saatten soñ ketecek. Bilmeyim. Evge zamanında kelip olmam endi. Aqayıma daa nasıl yalan uydurıp aytacağımnı çıqarıp olamayım.
— Men seni alıp keterim, aysa. Vaqıtım bar, nasıl olsa. Evge keç qalmazsıñ, qasevet etme.
— Ya meni arabañda körecekler de!
— Telâşqa tüşmege kerek yoq. Camları bayağı qarartılğan, bunıñ içün ne seni, ne de meni kimse körmez. Aydı keteyik.

Kerime ayaqqa turmazdan evel tizlerindeki lâlelerni köterip Müslimge uzattı. Er, keri qaytarılğan desteni tutaraq, skemleden qalqıp doğurlanğan ve qıyafetini zarafet ile tüzetken perisine baqa qaldı. İşte, bir adım yaqınlıqta ve aynı zamanda kökteki yıldızlar qadar soñsuz uzaqlıqta bulunğan hurisi ve feriştesi, eñ azdan bu dünya hayatında, hiç bir vaqıt oña ait olmaycaq. Zevqlı belâsı, tatlı fitnesi ve cilveli müsibeti — ebediy hayal olaraq qalacaq. Ömüriniñ nazif, lâtif ve münir sultanı; göñlüniñ halis, enis ve aziz dilârası — tüşleriniñ parlaq incisi olıp, ammavelâkin, hiç bir vaqıt unutılmaycaq.

Sağanaq yağmur olarnı, araba köçip endi hareket etkende selâmladı. Gür sadanen yanğırağan kök güdürdisinen beraber büyükçe tamçılar başta yerniñ tozunı qaqtı, birazdan ortalıqnı tekmil sılattı, çoq vaqıt keçmey maşinanıñ camları ve damına bar küçünen şıbalağan suv seline aylânıp ketti.

Şeherden çıqqance yavaş-yavaş ketken Müslim, Canköy yoluna yetken soñ gazğa bastı. Kerime, oña qorqulı nazarnen baqıp:
— Sen bizni öldürecek olasıñmı? Öyle tez aydama, rica etem, — dedi.
— Böyle yaşayış ölümden de beter.
— Yalvaram, aşıqma! Qorquzma meni.
— Bağışla, canım. Afu et. Delirgenimden özüme yer tapamayım. Çaresizlikten ne yapacağımnı bilmeyim, — degen Müslim, suratnı kesti ve Büyük Onlarğa barğance onı bir daa aşmadı.

Aqmescitke nisbeten Büyük Onlarnıñ havası açıq ve rüzgârsız edi. Lâkin ortalıqta sezilgen yağmur ve tufannıñ qoqusı, mas-mavı kökni tek-tük süslendirgen beyaz hareketsiz bulutlarnıñ aldatıcı sakinligini bile bastıra edi. Qasabanıñ merkezindeki vokzalğa yaqın yerde toqtap, elektriçka kelgencek arabadan enmeyip beklediler. Tınç efkârlı oturuşnı bozmadan, her biri kendi oylarını boylap, şu yerde ve şu ande qaysı sözniñ eñ uyğun ve eñ doğru ola bilecegini tüşüne edi. Çünki aytılacaqlar, büyük ihtimal, soñki kelimeler olacaq edi. Eki mecnun, kelişiksiz zamanda ve oñaytsız şaraitte peyda olğan aşqnıñ qurbanı ketip, vaqıtında öz zaafiyetlerine ve heveslerine yañlışlıq ile yeñilip, olarnı öz içine çekip alğan ebediy bahtsızlıqnıñ qara deligine baş aşağı yuvarlanıp tüşe qaldılar. Ekisi de bundan haberdar, mahzun ve meyüs vaziyette şu taliysizlikni idraq ete ediler.

Ahır soñu vokzalğa yaqınlaşqan trenniñ düdük sesi sukünetniñ hassas perdesini yırttı ve Kerime sevgilisine baqmayıp soñki ricasını bildirdi:

— Müslim, eger men çıdalmayıp saña bir mektüp, ya bir mesac yazsam, yalvaram, cevap berme. Ne olur, maña cevap berme — yazma, hem de telefon açma, yahşımı? Eger de senden bir haber kelse, men de aynısını yapacağım — cevap bermeycegim. Yemin etem.

— Taqatım yetse, Kerime. Ama sen yemin ettiñ. Antıñ bozulmasın, günâh yazılmasın dep, endi men de, ister-istemez, öz arzularımnıñ yügenini tutmağa mecburım.

— Sağlıqnen qal, Müslim, — degen Kerime Müslimniñ cevabını beklemeden arabadan çıqtı ve yabancı insan dayın aylanmayıp, evine taba yol aldı.

Aqmescitke qaytqan Müslim, künniñ nasıl soñuna yetkenini bilmey qaldı — işhanesinde ne iş yapqanını ve kimge ne aytqanını hatırlamay edi. Kerimeniñ her bir sözüni tekrar oylây, manasını ve neticesini añlamağa tırışa edi. Her qadın kibi Kerime de çoqusı hadiselerge kereginden ziyade emiyet bere, qabarta ve bu sebepten, elbette, yañlış hulâsa çıqara edi. Bir yaqtan Kerimeniñ qorqaqlığına açuvlana, öbir yaqtan ise oña haq bere ve vaziyetini añlay edi. Belki, qadından ziyade özü qabaatlı edi, çünki şu acınıqlı halğa kelgen münasebetni ya asıl başlamamalı, ya da vaqıtında toqtatmalı edi. Bu ise bütünley Müslimniñ elinde ve iradesinde edi. Qumlı topraq üstünde qurulğan temelsiz ev kibi Kerimeniñ asılsız hayallarını besledi, oña aldatıcı ümüt berdi. Şübhesiz, o, er kişi olaraq qabaatlı edi. Her halda, Kerime rica etkeni kibi yapacaq — onı qıdırmaycaq ve bir daa ömür boyu onı raatsız etmeycek. Taqatı yetse, elbette.

Aqşam üstü evniñ bosağasından keçip, içeri kirgen soñ qadınından öz solğun çırayını saqlamağa tırıştı, lâkin ahır-soñu, dert çekmekten vazgeçip, oldıqça emin turuş ve eda ile apayına:

— Kel aqşam qavesini içeyik de, saña soylecegim bir-eki laf bar, Safiye, — dedi.

Ğayet tüşkün ve talğın halda evine qaytqan Kerime ise, aqşam keç vaqıtta işler bitken soñ çoqtan berli yuqlap qalğan qocasınıñ yanına yataqqa yerleşir eken, Müslim ile soñki körüşüvni, meydanğa kelgen vaziyetni ve umumen öz cürümini tüşüne edi. Közyaşlarını tutamayıp tekrar sessizce ağlap yiberdi. Aceba yarın, öbirsi kün, bir ay, ya da bir yıldan soñ ne olacaq? Olar firaq ve hasretlikke ne qadar çıdap olacaqlar? Kim bilir, belki, yaqın kelecekte Müslimniñ meseleleri çezilir ve yaşayışı tüzelir, o da Kerimeni unutıp qalır. Unutmasa bile, belki, onı qıdırmaz. Eger göñlündeki ve aqlındaki boşluqnı meşğul etken başqa birisi tapılır ise, belki o buña izin bermez. Kim bilir? Diger taraftan qocasına qarşı işlegen günâh ve yalan ile bundan soñra nasıl yaşaycaq? Bu vicdan azabına nasıl dayanacaq? Peyda olğan vaziyet añlaşılmasın ve sezilmesin dep, içindeki ehvalını nasıl bastırıp saqlaycaq?

Bularnı fikir etkende, Kerimeniñ yorğun bedeni yımşaq ve salqın töşekte rahatlıq tapıp, tatlı yuqunıñ quçağına sıyıqtı ve o tüşler alemine uçmazdan evel, öz qalbiniñ tübünde urulıp turğan yufaçıq yüreçikniñ, ve anasını sañki teselli etken kibi tepingen cançıqnıñ bir daa qıbırdağanını hiss etti.

Mustafa AMET

Фото аватара

Автор: Редакция Avdet

Редакция AVDET