Asan Baraş

12.09.202012:47

Asan Seydametov (Baraş) – ressamdır. Özbek SSR Taşkent şeerinde 1962 senesi oktâbr 2 künü dünyağa keldi. 1978 ile 1982 yılları arasında P. Benkov adına Cumhuriyet bediiy oquv yurtunda oqudı. 1984-1989 yılları arasında Seydametov, A. Ostrovskiy adına Teatral-bediiy institutnıñ teatral-dekorativ bölüginde oqudı. 1992 senesi Qırımğa temelli köçti. 1995 yılından başlap Ukraina ressamlar birliginiñ azasıdır. Bağçasaray rayonınıñ Büyük-Özenbaş köyünde yaşay.
Cesur, meraqlı, diger ressamlarğa oşamağan Asan Baraş çoq sayıda eser yarattı. Onınñ yaratılıcılığı o qadar zengin ve çeşitlidir ki, bütün resimler bir insannıñ qalemine ait olğanını hayal etmek zordır. Amma onıñ sürrealistik eserleri hayal küçüni ayrette qaldıra.

Asan Baraş, resimlerinde ne demek istegenini aytmağa kesen-kes red etken ressamlarındandır, seyircige resimniñ süjetini tasavur etmege imkân bere. Bu sebepten biz de hayal küçümizni serbest bıraqmağa qarar berdik.
Mına «Mamateke» adlı resim. İlk evelâ, aynı ande insanlarğa ve qoylarğa oşağan mahlüqatnıñ yüzleri közge ura. Bazıları yaş, bazıları qart. Olarnıñ alt qısımlar aman-aman insanlarnıñ kibi, el ve ayaqlarnı añdıra, amma qanatları da bar. Olsa kerek, olarnı qullanıp olamaylar, çünki sanki qoqla kibi üstlerindeki bir şeyge yiplernen bağlılardır. Mına olar asılğan vaziyettedir. Er alda, bu sebepten qoyinsanlarnın yüzleri bu qadar iradesiz ve mazlum: qanatları bar, amma uçmaylar, el-ayaqları bar, amma yürmeyler. Olar yalıñız birinin küçlü ellerinde qoqlalardır. Bu sebepten mamateke tarlasınıñ üzerinde asılılardır. Aynı şekilde biz de, kerçek insanlar. Ayatta devamlı bir şeyge bağlımız, bir şey bizni serbest areketlerden, uçuşlardan ve yürüşlerden uzaq tutar. Künlük yaşayışta yaşaymız, ireşmek ve mükemmeleştirmek kibi acayip imkânlarğa saip olğanımıznı unutamız.
Ressamnıñ balqurtlar ya da kiyik qurtlar tasvir etilgen bir sıra resimleri de bar. Er alda bunın da bir sebebi bardır.  Balqurtlarnıñ yorulmaq bilmegen çalışqanlıqnı temsil etkenlei bellidir.

Ressam: «Eger insanlar da böyle çalışsa edi, bizim ayatımız bam-başqa olur edi», – dep saya.

Bu, belki de, ressamnıñ özüni tasvirley, bu da zenaatdaşlar ve seyircilerini «semeriliginen» şaşırta.

Ressam onı qasevetlendirgen şeyni allegorik olaraq ifade ete. Qalemi, ebediy mevzularğa bağışlanğan bir sıra eserge saiptir: cenk ve barışıq, insan yañlızlığı, azap. Amma usta qırımtatarlarnıñ milliy ruhı mevzusına da çoq diqqat ayıra. Onıñ «Toyğa», «Yalıboyunda», «Çalğıcılar» kibi resimleri, sözniñ tam manasınen milliy renknen siñirtilgen ve sanki bizni bir qaç asırğa evel alıp kete.

Фото аватара

Автор: Редакция Avdet

Редакция AVDET