2021 senesi fevral 7 künü koronavirus daa bir körümli ziyalımız – Şevket Aledin oğlu ASANOVnı aramızdan alıp ketti.
Belli tilşınas, folklorcı, qırımtatar halqı milliy areketiniñ faal iştirakçilerinden biri, çoq yıllar «Yanı dünya» (1957-1991 ss. – «Lenin bayrağı») gazetinde çalışqan Şevket Asanov sürgünlikten soñ 1988 senesi Kiyevde 5 000 nushada neşir etilgen birinci «Qırımtatarca-rusça luğat»nıñ tertipçilerinden biridir. Esas zenaatı boyunca mühendis-yapıcı (konstruktor) olğan Şevket ağa bütün omüri qırımtatar atalar sözleri, tapmacalarını topladı. Aynı şu 1988 senesi Taşkentte onıñ tarafından azırlanğan «Tampacalar» cıyıntığı da dünya yüzüni kordi. 2002 senesi ise «Atalar sözleri ve aytımlar» kitabınıñ birinci neşiri basıldı. Kitapnıñ 2013 senesi çıqqan 2-nci neşiri 4000 atalar sözleri ve aytımlardan ibarettir.
Soñki aylarda Şevket Asanov «Atalar sözleri ve aytımlar» kitabınıñ 3-nci neşiri üzerinde çalışa edi. Bu cıyıntıqqa 6000-den ziyade atalar sözleri kirsetildi.
Taşkent Köy hocalığı mehanizatsiyası ve irrigatsiyası institutını bitirip, yapıcı mühendis zenaatını menimsedi. Doquz yıl konstruktorlıq bürosında çalıştı, köy hocalığı mehanizatsiyası saasında 9 keşfiyatçılıq teklifi kirsetti, er birine müelliflik şeadetnası alındı.
Lâkin tilimiz saasında araştırmalar yapmaq, halqımıznıñ zenginden-zengin hazinesini toplamaq işine merağı ve avesligi pek büyük edi. Taşkentte konstruktorlıq bürosında çalışqan yıllarında Nizami adına pedagogika institutınıñ qırımtatar tili ve edebiyatı bölügine oqumağa kirmege istey. Evelki institutta oquğanda milliy areketimiz saflarına qoşuldı. Ve aynı şu sebepten onı qırımtatar bölügine almağa saqındılar. Vesiqalarını qabul etmege istemediler, kiriş imtianlarda da er angi manialarğa oğradı. Ahır-soñu 1976 senesi Nizami institutınıñ rus filologiyasy bölügine qabul olundı. Kündüz çalıştı, aqşam oqudı. Yarım yıldan soñ «Lenin bayrağı» gazetine işke kirdi. Ondan evel de gazetke masallar, rivayetler, atalar sözleri ve tapmacalar yollay edi.
1976 senesi Üsein Kurkçi Marğılandan Taşkentke «Lenin bayrağı»nda çalışqanlar içün mahsus til kurslarını keçirmek içün kelgen edi. O zaman ana tilimizde kitap yoq, sözlükler yoq. Evelki işi boyunca Şevket Asanov Moskvada 20 künlük iş seferinde bulunğanda merkeziy kütüphanege er kün qatnap, sürgünlikten evel çıqqan til derslikleri, kitaplarnı oqup çıqa, olardan pek çoq masallar, atalar sözleri ve diger folklor metinlerini köçürip ala. Üsein Kurkçiniñ dersleri oña pek tesir ete ve tilimizni ogrenüv sevgisini uyandıra.
Birinci sözlügi 1988 senesi urum tili mutehassısı Aleksandr Garkavets ve Seyran Üseinovnen birlikte çıqtı.
Şu 1988 senesi «Tapmacalar» kitabı da Ablyâziz Veliyevnen birlikte çıqara. Gazette «Halq ağız yaratıcılıq hazinesindeñ saifesini alıp bara edi.
Şevket ağa omüriniñ soñunace tedqiqat, folklor toplav işini devam ettirip, «Atalar sözleri ve aytımlar» kitabınıñ 3-nci neşiri üzerinde çalışmaqta edi. Soñki neşirge endi 6000-den ziyade atalar sözleri ve aytımlar kirsetildi.
Amma bu yıl yanvarniñ başında oğradığı koronavirus hastalığı yaqasını boşamadı.
Allahnıñ rahmetinde olsun!
