Yır /cır (Qırımnıñ çöl taraflarında qullanılğan termin). Bu yırlar qurulışına köre sade ve açıq-aydın bir metroritmikağa saip. (Örnek – Mercan (Nuri Osmanov) – Ah, demesem).
Türkü (Qırımnıñ dağ ve yalıboyundaki taraflarda qullanılğan termin). Bu rayonlarnıñ türküleri çoq çeşitli ve faktura mürekkepliginen farqlana, adet üzre pek örnekli, mürekkep, qarışıq ölçülerge saiptir. (Örnek – Filiz Şatıroğlu – Şu Yaltadan).
Destan – qonuşma metini ile muzıkal parçalarınıñ nevbetleşme üzerine qurulğan epik bir ikâye. Destanlar adet üzre aşıqlar tarafından icra etile.
Taqmaq – qısqa, tez bir yır, reçitativ bir hususiyetine saip bir aytımdır. Adet üzre bu coşqun oyun ritmi ve tüzgün uruvlı qafiye ile çastuşka kibi neşeli şen beyitlerdir. Amma kederli ve facialı mündericeli de ola bile. Adetince öz adları yoq.
Beyit – Qırımnıñ çölünde oturğanlarınıñ yırlarınıñ bir çeşitidir – «noğay beyitleri». Bu yırlarnıñ özgün hususiyeti – olarnıñ reçitativ olmasıdır. Beyitlerniñ mündericesi daa çoq icviy / mizahiy hususiyetine saiptir. (Örnek – Dilâver Osmanov «Noğay beyitleri»).
Dilâra TÜKÂNCİ
