Ressam-dizayncı, çölmekçi Eldar Gusenov

13.06.202116:45

1985 senesi Samarkand şeerinde doğdı. 1991 senesi Samarkand şeeriniñ 48-inci mektebinde oqumağa başladı. 1992 senesi ailesinen Qırımğa qayttı ve oquşına mında devam etti.

2001 senesi Kün Tuvğan I-II basamaq umumtasil mektebinden mezun oldı.
2003 senesi Tavriya gumanitar-ekologik institutınıñ «Dizayn. Sanayı grafika» fakultetine kirdi.

2008 senesi institutta oquşını bitirdi ve Bağçasaraydaki «Çölmekçiler» bala studiyasında çölmekçilik zenaatını, qırımtatarlarnıñ örnek ve medeniyetini faal şekilde ögrenmege başladı. Aliy oquv yurtunıñ üçünci kursunda oquqanda, «Leyhalandırma» feninde özgün üslüpni işlep çıqarmasınen oğraşqanda, Sıçöv Vladimir Vasilyeviçniñ teşebbüsinen leyhanı qırımtatar üslübinde işlep çıqarmağa başladı. Neticede kerçekten bar olğan «Örnek» halq zenaatları merkeziniñ özgün bir tarzı meydanğa keldi. 2007 senesi «Çatırdağ» icadiy birleşmesine qoşuldı, kurator – Mamut Çurlu. Mamut Çurlunen beraber «Qırımtatar tarzında raatlıq odası leyhası»nı işlep çıqardı. Aqmescitteki birinci sergide iştirak etken Eldar, Abdül Seit-Ametov ve Rustem Skibin kibi halq sanatı erbapları, ressam-çölmekçilernen tanıştı.

4-ünci kursta Eldar, «Bereket» virtual salon tükânınıñ leyhasını işlep çıqardı. Bir yıl soñra Rustem Skibinniñ «El-Çeber» icadiy çölmekçilik ustahaneniñ özgün tarzını işlep çıqarmağa başladı. İşleme esnasında yaş ressam ocasına ustahanege kele edi, Rustem ustası Eldarğa örnek esaslarını ve sır boyalama tehnikasını ögrete edi. Daa soñra Skibin Eldarğa «Çölmekçiler» bala studiyasına barmağa tefsiye etti. Anda Rustem Skibin Abdül ağanen beraber cumaertesi künleri balalarğa balçıqnen çalışmağa ögrete ediler. O kün çölmekçilik mahsulatnıñ pişirmesi ola edi, pişirme esnasından ve balçıqnen çalışmaqtan çoq zevq aldı, Eldar özü içün, ayatınıñ bu siirli malzemenen bağlı olacagına qarar berdi.

Eldar örnekli çölmekçilik mahsulatnıñ birinci pişirmesini Ulu Çoqraq köyünde yaptı. Eldar, acayip istidatlı oca, Ressamlar birliginiñ azası Abdül Seit-Ametov tarafından davet etildi. Usta Eldar içün soba yanında qırımtatar ananeviy örneklerine bağışlanğan bir seminar keçirdi.

Studiyada oquğanda yaş çölmekçi Mamut Çurlu tarafından Qırımtatar örnegi, Çölmek oyuncağı, kiyiz yapması, kiyizni tabiiy boyalarnen boyalanması kibi mevzularda teşkil etilgen semenarlarğa bir kereden ziyade davet etildi.

2009 senesi baarde Eldarnı Qırım ressamları assotsiatsiyasına qabul ettiler. Aynı yıl, 3-5 iyül arası Opişnâ köyünde «Zdvig-2009» Çölmekçi milliy künü keçirile edi, bütün Ukrainadan ustalar davet etilgen edi. Qırımdan Abdül Seit-Ametov, Rustem Skibin ve Eldar Gusenov bardı. Çeşit yarışlar keçirildi: «Eñ balaban çölmek», «Eñ yüksek kup», «Ananeviy gügümlerniñ angobalarnen yaraştırılması» ve «Eñ küçlü sızğırıqlı ananeviy oyuncaq». Eldar, «Küçlü sesli sızğırıqçı» yarışında birinci yerni qazandı. Ayrıca da, qırım ustaları tarafından kollegium balaları içün «Çölmekçilik mahsullarnıñ yapılması», «Qırımtatar örneginiñ esasları» mevzulı master-klasslar keçirildi.

Yaş usta tarafından milliy örneklernen oyulğan çölmek çiberek seriyası işlep çıqarıldı.

Eserler Qırım, Rusiye, Poloniya, Ukraina, Özbekistan, İran, Almaniya müzeylerinde, ayrıca da Paristeki Ukraina elçilikniñ Medeniy merkezinde sergilendi.

Müellifniñ eserleri Qırım, Ukraina ve Rusiyeniñ eñ büyük müzeylerinde, em de Ukraina, Rusiye, Frenkistan, Özbekistan, İran, Büyük Britaniya, Türkiye, AQŞ, İtaliya, Kanada, Poloniya, Litvaniya farqlı şeerleriniñ ve çetelniñ başqa memleketlerdeki şahsiy kollektsiyalarında saqlanmaqta.

«Çölmekçilikte milliy örneklerniñ bilmesi ve çeberliknen qullanması içün» Diplomı (bediiy çölmekçilikniñ 2-nci milliy sergi-yarışı «Opişnâda KeramPİK» Ukraina, Opişnâ k., 21 oktâbr 2010 s.).

Keramologiya İnsitutınıñ (NAN Ukraina halqbilme insitutınıñ bölügi) qırımtatar zemaneviy çölmek savutınıñ kollektsiyası içün Diplom. (bediiy çölmekçilikniñ 3-ünci milliy sergi-yarışı «Opişnâda KeramPİK» Ukraina, Opişnâ k., 20 oktâbr 2011 s.).

Çölmekçiler arasında ünerlerde innovatsiya ve icat içün Halqara Tebriz mükâfatınıñ saibi (2-nci yer) (Tebrizde halqara sergi – yarış (İslâm Sanatı Üniversiteti, İran, 2017).

Фото аватара

Автор: Редакция Avdet

Редакция AVDET