Qırım tışmerkezde: Büyük Britaniya ve Niderlandlar BMC Qara deñizde

01.07.202113:03

İnformatsion ve siyasiy alanda bir qaç kün devamında Defender britan gemisiniñ Qırım yalılarına yaqlaşqanda, Qara deñizde ne olğanı mevzusında tartışmalar yatışmay. Bu arada Kiyevde «Qırım platforması»na muntazam tarzda azırlanalar, Avropa Şurası Parlament Assambleyası ise yarımadada qırımtatarlar aqlarınıñ bozulması aqqında bir qarar qabul ete.

Bundan başlamaq kerek ki, 23 iyün deñiz qarışıqlığı olğan künü, Putin V.V., Rusiye sıñırlarında NATO arbiy küçler ve astyapısınıñ arttırılmasından raatsız beyanatınen çıqışta bulundı. O, Şimalantlantik Alyansı, kerginlik deeskalatsiya ve «beklenmegen adiseler» riskini azaltmaq içün rusiye tarafından yapılğan teklifni red etti, dep bildirdi.

Bir qaç saat keçer keçmez, Qırımğa yaqın Defender Büyük Britaniya BMC gemisi köründi, Niderlandlar BMC fregatı ile birlikte Qara deñizge 18 iyün künü kirdi.

Bu fakt, Britaniya mina taşıyıcısı Qırım yalısına, Aqyar rayonuna pek yaqın yaqlaşıp, onıñ devlet sıñırını bozdı, dep tüşüngen Rusiyeni elesletti. RF Mudafaa nazirligi, Rusiye bombardıman uçağı gemini territorial suvlarından tenbi bomba atma ile quvdılar degen malümatnı tarqatmağa aşıqtı. Mevzunı aman, SU-24 kerçekten gemini taqip etken, amma iç bir atış ve bomba atması olmağan bir videonı yayınlağan devlet kütleviy haber vastası yaqaladı. Bir kün soñra FSB, Rusiye gemisiniñ ufuqta belli olmağan bir nesnege doğru top atqan başqa açıq-aydın olmağan bir video yayınladı.

Britaniya tarafından malümatlar peyda olğan soñra er şey öz yerine oturmağa başladı. Gemide bulunğan BBC jurnalisti, telekanal süjetine köre, Rusiye uçaqları tarafından bomba atılmalarını közetmegen. Öz nevbetinde, Büyük Britaniya Mudafaa nazirliginde, gemilerine iç kimse ateş atmağanını ve Defender Rusiye sıñırlarını bozmağanını bildirdi, çünki halqara aqlarına köre Ukrainanıñ territorial olğan suvlarından tınç bir şekilde keçe edi.

Britaniya idare beyanatında: «Defenderge qarşı iç bir tenbi atış yapılmadı. Ruslar Qara deñizde artilleriya talimlerni keçirgenini tüşünemiz. Gemi yolunda bombalarnıñ atılğanı iddiasını qabul etmeymiz. Büyük Britaniya Qırallıq arbiy-deñiz flotu gemisi, halqara aqlarına köre Ukrainanıñ territorial olğan suvlarından tınç bir şekilde keçe edi», – bildirildi.

Büyük Britaniya baş naziri Boris Johnson, geminiñ ekipajı tarafından yapılğan areketler qanuniy edi, dep bildirdi ve daa bir kere, ülkeleri Qırımnı Rusiyеniñ bir parçası olaraq tanımağanını qayd etti. Bu sebepten, oña köre, gemi alışqan ve eñ qısqa halqara yolundan, Odessadan Batumğa ketkeni mantıqlıdır. Britaniya Mudafaa nazirligi başlığı Ben Wallace, Rusiye uçucılarnı arbiy geminiñ 500 fut (152 metr) üzerinde telükeli uçaq areketlerni yapmasınen qabaatladı.

Ekspert: «Doğrusı, bu adise Moskvanıñ Qırımda arbiy olaraq pek küçlü olmağanını köstere, bir geminiñ yarımadağa yaqın keçmesine bu qadar qarşılıq köstergenine baqılsa. Bundan ğayrı, yeñilme içün ateş etmege azır olmağanı, añlaşılmaqta. Eger gemige ateş etse ediler, Britaniyanı NATO ülkeleri destekleyceklerinden eminim, ve Şimalatlantik Şurasınıñ kompetentsiyasında buna nasıl qarşılıq berecegine qarar bermesi kerek olur edi. Rusiye, NATO-nıñ, ve bu aqta Brükseldeki sammitte laf yürsetile edi, Qara deñizde faaleşecegini köre – bu onı siñir ete», – dep açıqladı.

Bu arada, «Qırım platforması» içün muntazam azırlıq devam ete – halqara bir platforma, avgust ayında Kiyevde yapılacaq ve ğarp ülkeler liderleriniñ diqqatını yarımada mevzusında celp etecek. Yaqın arada olacaq tedbir aqqındaki tüşüncelerinen Türkiye prezidenti Recep Tayyip Erdoğan ve qırımtatar halqınıñ lideri Mustafa Cemilev deñişti.

Avropa Şurası Parlament Assambleyası ise 23 iyün künü, daa bir kere qırımtatarlarnıñ aqları Rusiye tarafından bozulğanı aqqında rezolütsiyanı qabul etti. Vesiqada, yarımadadaki tamır halq temsilcilerniñ taqip etilmesi «akimiyet tarafından RF qanunlar normalarnıñ sert qullanılmasınen şartlandırılğan», dep aytıp añlatılmaqta. Ayrıca rezolütsiyada, Rusiye akimiyeti regionda, hususan terrorizm ve ekstremizmnen bağlı meselelerde qanunlarınıñ qullanılmasını toqtatmaq kerek, dep bildirilmekte.

Osman VELİ

Фото аватара

Автор: Редакция Avdet

Редакция AVDET