Qırımtatar Milliy Meclis Reisi Mustafa Cemilev, AQŞ’da iş ziyaretinen bulunıp, 2010 senesi dekabr 15’te Vaşingtonda AQŞ’nıñ belli devlet erbabı, siyasetşınas ve geostrateg Zbignev Bjezinskiy ile körüşti.
Körüşüv başında Mustafa Cemilev, Zbignev Bjezinskiyni selâmlaraq, qırımtatar meselesini birlikte muzakere etmege azır olğanı içün minnetdarlığını bildirdi. “Menim içün körüşüvimiz çoqyıllıq faaliyetiñiz ve şarq-avropalı regionını demokratiyağa qaytarmasında ayrı emiyetiñiz, Ukrainanıñ bağımsızlığına qoşqan isseñiz içün minnetdarlıq bildirmek içün imkândır”, — dedi Mustafa Cemilev.
Zbignev Bjezinskiy, öz nevbetinde, Mustafa Cemilevge ziyareti ve evelki faaliyetine keskenqıymeti içün minnetdarlığını bilidrdi. Soñra Mustafa Cemilevniñ Zbignev Bjezinskiy ile sübeti qırımtatar halqınıñ tarihı ve zemaneviy vaziyeti sualine bağışlandı.
Zbignev Bjezinskiyni qırımtatar halqınıñ sürgünlik yerlerinde yaşyış şartları (“ayleñiz nasıl sürgün etildi, nasıl şaraitlerde ve ne yerde yaşağan edi, aile azalarınıñ taqdiri nasılolğanını tarif etiñiz”), qırımtatar miliy areketniñ hususiyetleri ve haqlnıñ aq-uquqları tiklenilmesi içün küreşiniñ usulları, qırımtatarlarnıñ öz Vatanına qaytuvlarına sovet rejiminñ o qadar çoq ve qattı qarşı turmasınıñ sebepleri, Ukraina devleti şaraitlerinde qırımtatar halqınıñ aq-uquqları ile bağlı meselelerniñ çezilmemesiniñ sebepleri ile bağlı sualler meraqlandıra ediler.
Mustafa Cemilev añlattı ki, sovet rejimi qırımtatarlarğa türk-meshetler ve idilboyu almanlarnen beraber işançlı olmağan milletlerge kibi baqa edi, onıñ içün de qırımtatar halqı öz Vatanına qaytmaq içün çoq yıllar devamında küreşmege mecbur edi.
Zbignev Bjezinskiy Orta Asiya regionını, anda sürgün etilgen halqlar yaşağanda, ziyaret etken edi, öz teesuratlarnen paylaştı: “… Bir kün, daa sovet devirinde, Moskvağa Özbekistandan uçaq ile kete edim, amma, tehnik sebepler ile, uçaq Karagandada oturmağa mecbur edi. Şeerge çıqmağa mümkünmi, sorağanda, yoq, dediler. Ğaliba, Amerika vatandaşı olğanım içün. Bu şeerniñ meraqlı yerlerini sorağanda, biraz tüşünip “Karaganda – halqara şeer!” dediler. Bunı eşitip, “ne içün öyle halqara olğanını bile bilem” dep tüşündim”.
Körüşüv devamında Mustafa Cemilev Ukraina ve yarımadada şimdi üküm sürgen siyasiy vaziyet aqqında tarif etti, hususan, qırımtatarlarnıñ devlet hızmetine qabul olunmalarında milletlerine köre ayırılğanlarını qayd etti ki. “Ukrain devletiniñ qırımtatar meselesine munasebetini deñiştirmek ve qırımtatar halqınıñ öz Vatanına qaytuvında, yerleşüvinde, aq-uquqlarınıñ tiklenüvinde Ukraina devletine yardım esnasına halqara cemaatçılığını celp etmek maqsadı ile, Qırımtatar halqı Qurultayınıñ soñki sessiyasında Qırımtatar halqınıñ öz Vatanında aq-uquqlarınıñ tiklenüvi, Ukrainada inkşafınıñ kefilligi ve havfsızlığınıñ teminlevi sualleri boyunca halqara forum keçirilüvi aqqında qarar qabul olundı”, — qayd etti Meclis Reisi Mustafa Cemilev ve öz sübetdeşine Brüssel, Strasburg, Gdansk, Ottava ve Vaşingtondaki soñki körüşüvlerinde bu ğaye muzakeresiniñ neticeleri aqqında haber berdi.
Zbignev Bjezinskiy böyle kibi tedbirniñ keçirilüvine qol tuttı, bu teşebbüs kerekli olğanını qayd etti. Bunınen beraber, siyasetşınasnıñ fikirine köre, forum kerekli neticeler ketirecegi de bellidir, meraqlanğan taraflarnıñ faal işitragi şartı ile. “Regionda messedjiñiz – insan aqları ve demokratiya olğanını añlasalar, çoqusı sizge qol tutar, ve öz maqsadlarıñızğa irişe bilirsiñiz”, — qayd etti Zbignev Bjezinskiy.
Körüşüv soñunda Mustafa Cemilev Zbignev Bjezinskiyge Han-Saraynıñ resimini, qırımtatar qalpağını ediye etti. Öz nebetinde, Zbignev Bjezinskiy AQŞ’nıñ tış siyaseti aqqında “Şahsen sizge ve bütün qırımtatar halqına muvafaqiyetler tilerek, Zbignev Bjezinskiy” yazısı ile özüniñ soñki kitabını bağışladı.
Qırımtatar Milliy Meclisniñ Matbuat hızmeti