Бекир Чобан-заде «Ой, сувукъ шу гъурбет!» [перевод]

26.10.202310:34

Ой, сувукъ шу гъурбет!.. Атешсиз, нурсыз,
Турмушы бизлерге конъюльсиз, джырсыз…
Бульбули джырласа, мунъларым арта,
Сесчиги азгъана «Борлы» гъа тарта…
Тавларын къарайман, Чатыргъа ошай,
Козьлерим джашара, къальбим джумшай…
Булутлар къарара акъырын, акъырын,
Таптайман, ялынъыз, тозлы джолларын.
Тюшкенде джавуны шувулдап, къуйып,
Опькенде козюмни сыйпалап, сюйип,
Ойлайман анамнынъ о бол козьяшларын,
Джуртумнынъ узакъта комюльген джашларын.
Джолумда кулюмсий къарай къызлары…
Козьлерде онъгъанлыкъ, сюйгу излери…
Ошатма оларын бахытсыз Эсмагъа,
Къарамай кечемен къайгъыра, къайгъыра…
Мелевше, къаранфиль, сармашыкъ эр ер,
Гуллери ачылгъан, япрагъы къатмер…
Гуллери бек къызыл, ах, насыл къызыл!
Къызылны нечюн шай сюемен бу йыл?!
Къызыл да джуртымнынъ яйласы, къыры,
Къызыл да бу йылнынъ ташкъан Салгъыры…
Къызыл да «Джурт» деген юксек манълайлар!
О Ешиль аданы къызылгъа бояйлар.
Сюемен бу ренкни эрен ренги деп,
Эренлер бетинде джурт орнеги деп…
Меним де къызылгъа боянсын манълайым,
Гизлидже комсюнлер, корьмесин анайым…
Байрамда, сейранда татар къызлары,
Кунь корип онъмагъан танъ джылдызлары.
Къопарып такъсынлар кокреклерине,
Джурт ашкъы толар тез джюреклерине.
Олемиз оларны онъгъармакъ ичюн…
Татарны тахтына чыгъармакъ ичюн…
Я джуртны къоруй да сюремиз омюр…
Я «Джурт» деп джанар да боламыз комюр…

*****

Ой, чужбина, как ты холодна!

Ой, чужбина как ты холодна, темна!..
Бессердечна вся ты, не поёт душа…
Соловей запоёт, слышу я «Борлы»,

Больше будет печаль в сердце моём плыть…

Гор твоих крутизна, словно Чатыр-дагъ,
Мне смягчит сердца боль, сможет сделать так…
В чёрный цвет облака красит белый день,
Пыль чужбины дорог я топчу один.
Когда шумной рекой льёт холодный дождь,
И целует мой глаз и бросает в дрожь,
Слышу матери плач, слышу тут и там,
Моей Родины плач по ушедшим дням.
Караимки идут, улыбнуться мне…
Полон взгляд их удач, в нём любви сонет…
Только я не смотрю им, красивым, вслед,
Как их с Эсмой сравнить, у Эсмы счастья нет…
Вижу всюду цветы — гвоздики и фиалки,
Раскрывают бутон, лист махровый, яркий…
Красный цвет тех цветов, как же красен он!..
Почему в этот год в красный я влюблён?
В красном горы, яйла Родины моей,
И разлился Салгир, полон красных дней…
Высоки лбы у тех, кто за красный край!
Красят в красный мой юрт, мой зелёный рай…
Я люблю этот цвет, верю, что он свят,
Верю в святости свет тех, кто ему рад…
Пусть и мой будет лоб в красный цвет окрашен,
Только где схоронят, матери не скажут…
Словно утренним звёздам не увидеть дня,
Праздник крымских татарок — лишь печаль одна.
Пусть те звёзды сорвут и украсят грудь,
В сердце к дому любовь тем наполнят пусть…
Умереть мы хотим, чтоб им в счастье жить…
Чтоб татарина вновь на трон свой посадить.
Или Родину мы строить будем, жить…
Иль за Родину нам огнём и пеплом быть…

Перевод Эльвиры ЭМИР-АЛИ КАПНИСТ

Примечание
«Борлы» — название крымскотатарской песни
Чатыр-дагъ — название горы в Крыму
2023 г. август.

Фото аватара

Автор: Редакция Avdet

Редакция AVDET