Qırım muhtar cümhüriyetiniñ ilim ve tasil Nazirligi yanında QMC umumtasil oquv yurtları içün qırımtatar tilinde oquv-usuliyet edebiyatı meseleleri boyunca QMC ilim ve tasil naziriniñ muavini Ablãtipv Ayder Serveroviçniñ reisligi altında İlmiy-usuliyet keñeşi çalışmaqta. (İUK). Keñeş işiniñ neticesi qırımtatar tilinde oqutuv ve qırımtatar tilini ögrenüv esnaslarını oquv-usuliyet teminleviniñ keyfiyetini yükseltüvidir.
2009 senesi İUK toplaşuvlarında oquv-usuliyet edebiyatı boyunca 16 elyazma baqılıp, olardan 9 QMC oquv yurtlarında işletilmesi içün tevsiye etilgen ve neşir planına kirsetilgen. Qalğanları ekspert hulãsa ve tevsiyelerine binaen deñiştirüvi içün muelliflerine qaytarılğan.
2009 senesi qırımtatar tili boyunca 12 yıllıq mektebi, 9 sınıf talebeleri içün ‘Qırımtatar tili’ dersligi (muellifleri- A.M.Memetov, L.A.Aliyeva, E.S.Akmollayev), qırımtatar edebiyatı boyunca ‘Qırımtatar ve çetel edebiyatı’ (muellif- A.Kokiyeva) ve algebra, himiya, informatika, cihan tarihi fenleri boyunca 4 tercime kitabı bastırıldı. Oquv edebiyatınıñ tirajı talebelelriniñ sayısına köre belgilene.
Dersliklerniñ fiyatı da tirajnıñ köleminden bağlı, tiraj ne qadar çoq olsa, derslik de o qadar ucuz olur. Qırımtatar tilinde dersliklerniñ tirajı çoq olmağanı içün olarnıñ fiyatları da yüksekçe.
İUK-niñ soñki toplaşuvlarından birinde oquv- usuliyet edebiyatınıñ 10 elyazması baqıldı. Olarnıñ arasında oquv edebiyatı:
- Qırımtatar tilli 12 yıllıq mektebi, 10 sınıf talebeleri içün ‘Qırımtatar tili’ dersligi(muellifleri- A.M.Memetov, L.A.Aliyeva);
- Rus tilli 12 yıllıq mektebi, 6 sınıf talebeleri içün ‘Qırımtatar edebiyatı’ (muellifleri- A.V.Veliullayeva, L.A.Aliyeva, G.E.Murtazayeva);
- Rus tilli 12 yıllıq mektebi, 7 sınıf talebeleri içün ‘Qırımtatar edebiyatı’ (muellifleri- A.V.Veliullayeva, L.A.Aliyeva, G.E.Murtazayeva);
- 9 sınıf talebeleri içün ‘Qırımtatar edebiyatınıñ tarihı’ (muellifi A.Kokiyeva);
- Qırımtatar tilli 12 yıllıq mektebi, 10 sınıf talebeleri içün ‘Qırımtatar ve çetel edebiyatı’ (muellif- A. Kokiyeva).
Bundan da ğayrı, ‘Qırım islam medeniyetiniñ esasları’ mahsus kurs boyunca oquv qullanması baqılıp, ekspertlerge yollanıldı (muellifler- M.A.Hayruddinov, L.A.Rustemova)
Qırımtatar til ve edebiyat ocaları içün muellifler tarafından üç qullanma azırlanıldı ve muzakere içün teslim etildi:
- 5-8 sınıflar içün ‘Qırımtatar edebiyatı boyunca test vazifeleri’ (muellif L.N.Troş)
- 5 sınıf içün ‘Qırımtatar edebiyatı boyunca ders konspektleri’ (muellifler- G.C.Fevzi, S.M.Akimova).
- 7 sınıf içün ‘Qırımtatar tili boyunca ders konsperktleri’ (muellif-L.A.Aliyeva)
Tercime edebiyatından qırımtatar tilli 12 yıllıq mektebi 6 sınıf içün ‘Ahlãq bilgisi’ dersligi baqıldı ve qabul olundı(muellifler L.S.Seythalilova, A.S.Memetova)
Yuqarıda añılğan edebiyattan İUK tarafından QMC oquv yurtlarında işletilmesi içün tevsiye etilgen:
- 7 sınıf içün ‘Qırımtatar tili boyunca dersler konspektleri’ serlevalı oquv qullanması.(muellif L.A.Aliyeva)
- Qırımtatar tilli 12 yıllıq mektebi 10 sınıf talebeleri içün ‘Qırımtatar tili’ dersligi(Muellifler A.M.Memetov, L.A.Aliyeva).
Qalğan elyazmalar muelliflerge soñunace işlenilmesi içün qaytarıldı. Elyazmalarnıñ esas nuqsanları- qırımtatar tili ve edebiyatı boyunca programmalarına uyğun kelmegenleri, mevzularnıñ izçenliginiñ bozuluvı, luğat işine yeterli diqqat etilmegenidir.
Kelecekte İUK oquv yurtlarını işi zemane şartlarına uyğan qırımtatar tilinde keyfiyetli oquv-usuliyet edebiyatı ile temin etilmesine, oquv, usuliyet, malümat edebiyatı, didaktik qullanmalar ve programma mahsullarınıñ keyfiyetlerini yükseltmesine doğrultacaqtır.
QMC ilim ve tasil Nazirliginiñ
qırımtatar tilinde tasil bölüginiñ
reisi Suleymanova Z.S.